.

Thursday, May 19, 2011

Οι περί ηθικής συνοδικοί κανόνες,
η χαλιναγώγηση της σεξουαλικής ηδονής
& η θρησκειοποίηση του εκκλησιαστικού γεγονότος
κατά τον Χρήστο Γιανναρά




Η θρησκειοποίηση μοιάζει να διαπλέκεται πολλές φορές δυσδιάκριτα με το εκκλησιαστικό φρόνημα, ακόμα και στα έργα Πατέρων και διδασκάλων της Χριστιανοσύνης, αλλά και στην υμνολογία, ευρύτερα στη λατρεία, στη λειτουργία των διοικητικών θεσμών, στην ασκητική πρακτική, στη λαϊκή ευσέβεια. Και διαιωνίζει, κατά κανόνα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των απαιτήσεων που πρώτοι, προέβαλαν στον εκκλησιαστικό βίο οι Ιουδαΐζοντες: Την ανάγκη Νόμου (: κωδικοποιημένων εντολών, διαβάθμισης ενοχών, προκαθορισμού ποινών για «εξαγορά» της ατομικής «δικαίωσης»). Την ανάγκη εξωτερικών τύπων που να αντικειμενοποιούν αισθητά (όπως η περιτομή) το δεδομένο ότι το άτομο ανήκει στη χριστιανική συλλογικότητα. Την ανάγκη χαλιναγώγησης της σεξουαλικής ηδονής, ανάγκη που επιθετικά εκφράζει η περιτομή.

Γίνεται ευδιάκριτη η διαπλοκή της θρησκειοποίησης με το εκκλησιαστικό φρόνημα κυρίως από τα τέλη του 7ου πια αιώνα, όταν, όπως ήδη αναφέραμε, θεσμοποιείται από τη λεγόμενη Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο η καθολική επιβολή «Κανόνων» ρυθμιστικών του ατομικού βίου των Χριστιανών.

Και το πρόβλημα δεν είναι ο παράλογα στυγνός ηθικισμός κάποιων κανόνων (σύμφωνα με τα όσα αυτοί οι κανόνες ορίζουν και που ισχύουν φυσικά ως σήμερα, το σύνολο σχεδόν των επί γης Χριστιανών υπόκειται σε αφορισμό). Το οδυνηρότερο πρόβλημα είναι η σύγχυση που δημιουργείται γύρω από την έννοια της αμαρτίας: Η αμαρτία, όπως την προϋποθέτουν οι θρησκευτικής νοοτροπίας κανόνες, δεν έχει σχέση με την αποτυχία του ανθρώπου να εγκεντρισθεί στο ευχαριστιακό ήθος της Εκκλησίας, την υπαρκτική αστοχία του. Δεν είναι η αμαρτία αφορμή για την αυτοπαράδοση στη Χάρη, για τον θρίαμβο της αγάπης του Θεού, για τη φανέρωση της Εκκλησίας ως μυστηρίου Σταυρού και Ανάστασης. Η αμαρτία είναι παράβαση νόμου, αντικειμενικό παράπτωμα, υπάγεται σε διάταξη που την προβλέπει επακριβώς και την τιμωρεί με προκαθορισμένο επιτίμιο.

Και μόνον ο όρος Κανονικό Δίκαιο (μεθοδικά αρθρωμένο δικαιικό σύστημα κανονιστικών διατάξεων που καλύπτουν ευρύτατη περιπτωσιολογία παραβατικής συμπεριφοράς) φανερώνει αναποδογυρισμένες τις προϋποθέσεις του εκκλησιαστικού γεγονότος. Οι κανόνες που αφορούν στον ατομικό βίο των πιστών και η συστηματοποίησή τους βεβαιώνουν τη διαπίστωση πως η θρησκειοποίηση παρακολουθεί τον εκκλησιαστικό βίο από την εποχή των Ιουδαϊζόντων της Καινής Διαθήκης ως σήμερα. Νόμο και περιτομή απαιτούσαν οι Ιουδαΐζοντες, νομικό σύστημα κανονιστικών διατάξεων και, μέσω των κανόνων, επιθετική χαλιναγώγηση της σεξουαλικής ήδονης προσφέρει εξακολουθητικά η θεσμοποιημένη θρησκειοποίηση.


(3η έκδ.), εκδ. Ίκαρος, 2007,
σσ. 210-212.

No comments: