«Σε μελέτη του το 1981, ο Gérard Vallée συνόψισε τις ρητορικές στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν από τους πρωιμότερους και με την μεγαλύτερη επιρροή αιρεσιολόγους: τον Ειρηναίο, τον Ιππόλυτο, και τον Επιφάνιο. Κύρια στρατηγική τους είναι να αντικρούσουν μέσω έκθεσης (ελέγχου), μια στρατηγική που αντανακλάται στον πλήρη τίτλο του έργου του Ειρηναίου: «Ἒλεγχος καὶ Ἀνατροπή τῆς Ψευδωνύμου Γνώσεως». Η αντίκρουση γίνεται με ελάχιστη ή ανύπαρκτη επιχειρηματολογία· οι απόψεις παρουσιάζονται με τόσο υποτιμητικό τρόπο ώστε δεν χρειάζονται λεπτομερή επιχειρήματα. Οι αιρεσιολόγοι, όμως, όντως υποστηρίζουν ότι οι αιρετικοί δανείστηκαν από τις παγανιστικές ιδέες, αντιπαραβάλουν τις απόψεις των αιρετικών με την «αλήθεια» των συμβόλων πίστεως, και υποτιμούν τους αντιπάλους τους για τις διαφωνίες που είχαν αναμεταξύ τους. Άλλη κοινή στρατηγική είναι η τοποθέτηση των αντιπάλων τους σε μια αλυσίδα γνωστών αιρετικών. Επίσης, οι ηγέτες των διαφόρων ομάδων δαιμονοποιούνται—ο Ειρηναίος το κάνει αυτό συσχετίζοντας τον αιρεσιάρχη με τους ψευδοπροφήτες των εσχάτων καιρών· την εποχή του Επιφάνιου οι προσπάθειες των αιρετικών λέγεται ότι κατευθύνονται από τον Διάβολο. Κατά κανόνα, οι κυνηγοί αιρέσεων δεν φείδονται ύβρεων κατά την περιγραφή των αιρέσεων και τείνουν να δίνουν έμφαση στις πλέον αποκρουστικές πτυχές (πραγματικές ή φανταστικές) των πεποιθήσεων και των πρακτικών τους».
* Tony Burke,
"Heresy Hunting in the New Millennium"
[Κυνήγι Αιρέσεων στη Νέα Χιλιετία],
Society of Biblical Literature (SBL) Forum, αδημοσίευτο εντύπως [δημοσίευση ονλάιν Αύγουστος 2008].
No comments:
Post a Comment