Η ρωσική εκκλησία ήταν στην πρώτη γραμμή της απρόκλητης, ολοκληρωτικής επίθεσης της Μόσχας κατά της Ουκρανίας, με τον 76χρονο Πατριάρχη Κύριλλο να αποτελεί έντονο υποστηρικτή της. Έχει δηλώσει στο ποίμνιο του, ότι «η θυσία κατά την εκτέλεση του στρατιωτικού σας καθήκοντος (στην Ουκρανία) ξεπλένει όλες τις αμαρτίες» και έχει περιγράψει την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία ως ιερό πόλεμο. Το μήνυμα έχει μια παλιομοδίτικη, σχεδόν μεσαιωνική διάσταση: Πεθάνετε για τη Ρωσία, πηγαίνετε στον Παράδεισο.Όπως αναφέρει το think tank του CEPA, τους τελευταίους 10 μήνες του πολέμου η εκκλησία υπήρξε μια σταθερή πηγή υποστήριξης για την επιθετικότητα του Κρεμλίνου, ευλογώντας την στρατιωτική επιχείρηση, ακόμη και όταν οι απώλειες εκτοξεύτηκαν και παρέμεινε σιωπηλή για τους Ουκρανούς που στοχοποιήθηκαν, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν από τον ρωσικό στρατό. Άξιο αναφοράς ότι ο Κύριλλος περιέγραψε κάποτε τη διακυβέρνηση του Πούτιν ως «θαύμα του Θεού» και -ίσως πιο ορθολογικά- εξακολουθεί να «αφρίζει» από την απώλεια του ενός τρίτου του ποιμνίου του μετά την απόσχιση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Ο Κύριλλος και οι συν αυτώ μπορεί να ελπίζουν ότι μια ρωσική νίκη θα επέστρεφε τους Ουκρανούς στις «αγκάλες» της ρωσικής εκκλησίας.
Ορισμένοι αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είχε άλλη επιλογή από το να υποστηρίξει τον Πούτιν, αλλά αυτό είναι σίγουρα υπερβολικά επιεικές. Ο Κύριλλος, είναι κληρικός της σοβιετικής εποχής με εκτεταμένους δεσμούς με την KGB και εξαρτάται απόλυτα από το κράτος, πολιτικά και οικονομικά. Αυτό δεν φαίνεται να του προκαλεί ιδιαίτερη ενόχληση. Ο Κύριλλος έλαβε μια κατοικία στο Κρεμλίνο το 2004, η ρωσική κυβέρνηση το 2010 επέστρεψε στην εκκλησία τεράστιες εκτάσεις γης και άλλη περιουσία που είχαν κατασχεθεί από τη Σοβιετική Ένωση και το κράτος παρέχει επιχορηγήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στη ρωσική εκκλησία. Τον περασμένο Ιούνιο, ο αναπληρωτής του, ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας που συχνά περιγράφεται ως «υπουργός Εξωτερικών της ρωσικής εκκλησίας», απομακρύνθηκε από τη θέση του από τον Πούτιν, καθώς δεν υποστήριξε την εισβολή στην Ουκρανία.
Βέβαια, όσοι ευθυγραμμίζονται με την «ορθόδοξη» γραμμή περί της Ουκρανίας θεωρούνται... «ευλογημένοι». Όπως για παράδειγμα ο δισεκατομμυριούχος Κονσταντίν Μαλοφέεβ, υποστηρικτής του Κρεμλίνου ο οποίος διευθύνει το μεγαλύτερο ιδιωτικό φιλανθρωπικό ίδρυμα της χώρας, το St Basil's Foundation. Οι δεσμοί του με τον Πούτιν είναι ασαφείς - αλλά είναι σίγουρα στενός φίλος με τον πνευματικό του σύμβουλο, πατριάρχη Κύριλλο - αλλά του έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ, για τον ρόλο του στην εισβολή του 2014 στην Κριμαία και την Ανατολική Ουκρανία.
Σύμφωνα με το FBI, ο Μαλοφέεβ έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην υποστήριξη της εισβολής της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία το 2014, συνεχίζει να διευθύνει ένα δίκτυο προπαγάνδας υπέρ του Πούτιν και πρόσφατα περιέγραψε τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 ως «ιερό πόλεμο».
Ο Μαλοφέεβ φέρεται να χρησιμοποίησε τον Ίγκορ Γκίρκιν, έναν πρώην πράκτορα της FSB γνωστό με την κωδική ονομασία «Στρέλκοφ», που έπαιξε σημαντικό στρατιωτικό ρόλο στην επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας το 2014. Ο Στρέλκοφ ανέφερε ότι απασχολήθηκε από τον Μαλοφέεβ πριν από την εισβολή στην Ανατολική Ουκρανία, αλλά επίσημη ολλανδική έρευνα δημοσίευσε στοιχεία ότι στην πραγματικότητα λάμβανε απευθείας εντολές από συνταγματάρχη της FSB κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Επίσης, ο Μαλοφέεβ εδώ και καιρό χρηματοδοτεί την προσπάθεια του Κρεμλίνου να διαδώσει τις λεγόμενες «οικογενειακές αξίες», συμπεριλαμβανομένης της περυσινής συνόδου κορυφής ΗΠΑ-Ρωσίας με τη συμμετοχή δεξιών χριστιανών που αντιτίθενται στους γάμους ομοφυλοφίλων και τις αμβλώσεις. Παράλληλα, δημιούργησε πολλά ορθόδοξα ακροδεξιά Μέσα, συμπεριλαμβανομένου του Tsargrad TV, με τη βοήθεια ενός πρώην παραγωγού του Fox News, ο οποίος παραπέμφθηκε σε δίκη από τις Ηνωμένες Πολιτείες πέρυσι.
Τους τελευταίους μήνες, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρείται ότι έχει αναλάβει ακόμη πιο ενεργό ρόλο στην ευρείας κλίμακας επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σύμφωνα με ορισμένα μέσα ενημέρωσης, η εκκλησία δημιούργησε μια ομάδα μισθοφόρων, τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα, και άρχισε να στρατολογεί ενεργά για να στείλει ένα τάγμα εθελοντών στην Ουκρανία. Σε συνέντευξή του, ο Βλαντίμιρ Χιλτσένκο, συντονιστής διευθυντής του ομίλου του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα, δήλωσε ότι αυτή είναι «στην πραγματικότητα η πρώτη ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία υπό τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία». Η εκκλησία αργότερα είπε ότι ήταν ένα «κέντρο τακτικής εκπαίδευσης» για πολλές ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, οι οποίες όμως δεν διοικούνταν από την εκκλησία.
Μια παλιά ιστορία
Ο ρόλος της εκκλησίας ως αδιαμφισβήτητο «δεκανίκι» για το ρωσικό κράτος δεν είναι νέος. Κατά τη διάρκεια της τσαρικής κυριαρχίας, η Ορθόδοξη Εκκλησία συχνά αδυνατούσε να συγκεντρώσει κεφάλαια και πόρους από ενορίτες που ζούσαν σε συνθήκες βαθιάς φτώχειας, ειδικά στις αγροτικές περιοχές. Ως εκ τούτου τα κεφάλαια προέρχονταν, μερικές φορές, από ιερείς που πρόσφεραν πληροφορίες για τους ενορίτες τους στις υπηρεσίες ασφαλείας. Παράλληλα, συμβούλευαν τους αγρότες να υπομείνουν τα μαρτύρια της καθημερινότητας, ενώ τους τόνιζαν ότι θα πρέπει να υπακούνε τον τσάρο καθότι έχει ενθρονιστεί από τον Θεό.
Για αυτούς τους λόγους και όχι μόνο, η ρωσική εκκλησία ήταν απεχθής για τους Μπολσεβίκους και καταπιέστηκε βάναυσα. Οι εκκλησίες της λεηλατήθηκαν, βεβηλώθηκαν και οι κληρικοί της συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Επομένως ήταν έκπληξη για πολλούς, όταν ο άθεος Ιωσήφ Στάλιν αποκατέστησε την Εκκλησία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και για άλλη μια φορά, την έθεσε υπό τον έλεγχο του κράτους και των υπηρεσιών ασφαλείας- αυτή τη φορά της NKGB (την προκάτοχο της KGB).
Αυτό σήμαινε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία οργανώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις υπηρεσίες ασφαλείας- με παράλληλη διείσδυση των μυστικών υπηρεσιών εντός των εκκλησιαστικών κόλπων- και ότι η πρωταρχική της λειτουργία έγινε ο ρόλος της στην υποκίνηση του πατριωτισμού για τη Σοβιετική Ένωση, ως μέρος της πολεμικής προσπάθειας μετά τη γερμανική εισβολή.
Στην υπηρεσία της KGB
Το μέγεθος της αλλοτρίωσης της εκκλησίας από τους κομμουνιστές, έγινε σαφές μετά τη σοβιετική κατάρρευση. Ο αντιφρονών Ρώσος ορθόδοξος ιερέας, Γκλεμπ Γιακούνιν, ο οποίος έγινε μέλος της Κρατικής Δούμας της Ρωσίας (της ρωσικής Βουλής), κατηγόρησε την εκκλησία ότι δεν «κυβερνήθηκε» μόνο από τους κομμουνιστές, αλλά και από την KGB.
Η KGB άνοιξε τα αρχεία της σε μια επιτροπή μελών του ρωσικού κοινοβουλίου και οι ερευνητές βρήκαν εκτενείς αναφορές που περιγράφουν λεπτομερώς τις δραστηριότητες υψηλού επιπέδου πρακτόρων και πληροφοριοδοτών εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας και σχεδόν κάθε άλλης αναγνωρισμένης θρησκείας στη Σοβιετική Ένωση.
Ο Γιακούνιν ισχυρίστηκε επίσης ότι πράκτορες εντός των εκκλησιών προσπάθησαν να επηρεάσουν ξένους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών (WCC), της Διάσκεψης των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, ακόμη και του Βατικανού. Ο Γιακούνιν ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον για να προειδοποιήσει την Αμερική ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία «δεν είχε κάνει ούτε μία κίνηση» για να σταματήσει αυτή τη διείσδυση. «Προσπαθούμε να προειδοποιήσουμε τις εκκλησίες στη Ρωσία και στη Δύση, από ό,τι συνέβη πριν και μπορεί να συνεχιστεί ξανά», είπε.
Και έτσι έγινε, καθώς συνέβη ξανά. Μετά από μια σύντομη περίοδο σχετικής ελευθερίας, το Κρεμλίνο του Πούτιν ήθελε να αποκαταστήσει τη «σχέση» με τη σοβιετική εκκλησία, αν και με τροποποιημένο τρόπο. Ο Πατριάρχης Κύριλλος, ένθερμος υποστηρικτής της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, ήταν πράκτορας της KGB με την κωδική ονομασία «Μιχαήλοφ», που αναφέρθηκε για πρώτη φορά στα αρχεία της μυστικής αστυνομίας το 1972, όταν ήταν 25χρονος ιερέας. Ο Κύριλλος πέρασε τα χρόνια του διεισδύοντας στο WCC και σε άλλα διεθνή όργανα για λογαριασμό της Σοβιετικής Ένωσης. Ο προκάτοχός του, ο Πατριάρχης Αλέξιος Β', ήταν επίσης πράκτορας της KGB, σύμφωνα με ένα έγγραφο της σοβιετικής εποχής που αποκαλύφθηκε στην Εσθονία, λειτουργώντας με την κωδική ονομασία «Ντροζντόφ».
Σε ρόλο «πέμπτης φάλαγγας» στην Ουκρανία
Δεν ήταν καθόλου περίεργο που το ανεξάρτητο ουκρανικό κράτος είχε άποψη για τη δράση της ρωσικής εκκλησίας, η οποία είχε τεράστια παρουσία στη χώρα.
Το 2018, ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο υπέγραψε νόμο που απαιτούσε από το ρωσόφιλο κομμάτι της ουκρανικής εκκλησίας, να αλλάξει το όνομά της σε ένα που αποκάλυπτε τη σχέση της με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Μόσχας. Ως εκ τούτου προέκυψε η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας. Επίσης εκείνη τη χρονιά, ιδρύθηκε η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία αποσχίστηκε από την ρωσική εκκλησία.
Η πίεση αυξήθηκε όταν ο Πούτιν διέταξε την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η προσκείμενη στη Μόσχα εκκλησία κατηγορήθηκε ότι επευφημούσε την εισβολή και οι ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας προειδοποίησαν ότι επρόκειτο για ανατρεπτική οργάνωση που αποτελούσε απειλή. Το κατηγορητήριο κατά της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας περιλάμβανε ισχυρισμούς ότι είχε εμπλακεί σε επιχειρήσεις παραπληροφόρησης και ότι ιερείς, μοναχοί και καλόγριες μπορεί να βοήθησαν τη ρωσική πολεμική προσπάθεια.
Ο Αντρίι Παβλένκο, ηγούμενος της φιλορωσικής εκκλησίας στην ανατολική Ουκρανία, καταδικάστηκε ως κατάσκοπος, αφού στοιχεία υποδεικνύουν ότι εργάστηκε ενεργά για να σκοτώσει Ουκρανούς στρατιώτες και πολίτες, σύμφωνα με έγγραφα που φέρεται να στάλθηκαν στον ρωσικό στρατό. Πρόσφατα ανταλλάχθηκε με τη Ρωσία σε ανταλλαγή κρατουμένων. Τον Δεκέμβριο, οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν έφοδο σε ρωσικές ορθόδοξες δομές και κατηγόρησαν έναν επίσκοπο ότι υποστήριξε την εισβολή σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Δύση πρέπει να συνειδητοποιήσει το ρόλο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που επί της ουσίας αποτελεί ένα άλλο όπλο στην φαρέτρα του Κρεμλίνου. Παρά τον ρόλο του στην εισβολή στην Ουκρανία, στον Πατριάρχης Κύριλλος έχει δεχθεί κυρώσεις μόνο από το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει μέρος του WCC. Είναι καιρός να ενταθεί η διεθνής πίεση προς το μέρος τους.
Πηγή / Source:
Insider.gr, Ο «σκοτεινός» ρόλος της ρωσικής εκκλησίας και του Πατριάρχη Κύριλλου στην εισβολή στην Ουκρανία.
