.

Thursday, March 21, 2013

Ο Ιωάννης Μεταξάς
& η στρατοκρατική σχολική εκπαίδευση /

Ioannis Metaxas
& the militaristic school education



Αναγνωστικό Στ΄ Δημοτικού (1939), σ. 149.


Αναγνωστικό Στ΄ Δημοτικού (1939), σ. 88.




Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ

―Τὴν Κυριακή, παιδιά, εἶπε ὁ ἀρχηγὸς τῆς Νεολαίας τοῦ σχολείου μας, θὰ πᾶμε ὃλοι μαζὶ στὸ Στάδιο. Θὰ γίνη ἡ ὁρκωμοσία τῶν νεοσυλλέκτων στρατιωτῶν. Θὰ μαζευτοῦμε στὶς δύο στὸ σχολεῖο, γιὰ νὰ βρεθοῦμε νωρὶς στὸ Στάδιο.

῾Η χαρὰ τῶν παιδιῶν δὲν περιγράφεται. Ἀπὸ τὴ μία ἡ αὐλὴ τοῦ σχολείου ἄρχισε νὰ γεμίζη καὶ στὶς δύο ἤμαστε ὅλοι οι φαλαγγίτες στὴ γραμμὴ μὲ μικρὲς σημαιοῦλες στὰ χέρια μας.

Σὲ λίγο ὅλη ἡ γειτονιὰ ἀντηχοῦσε τὸ ρυθμικὸ βῆμα καὶ τὰ χαρμόσυνα τραγούδια μας. Στὸ δρόμο ἀπαντούσαμε κι άλλες ὁμάδες Νεολαίας. ῏Ηταν χαρὰ Θεοῦ τὸ χαιρέτισμα τῶν παιδιῶν μὲ τὶς σημαιοῦλες. ῞Ολος ὁ κόσμος καμάρωνε ἀπὸ τὰ μπαλκόνια καὶ τὰ παράθυρα καὶ χαιρετοῦσε μὲ σεβασμὸ τὴ σημαία μας. Κι ἕνας ὁλοκάθαρος ἀττικὸς οὐρανὸς μὲ τὸν ὁλόχρυσο ἥλιο του ὀμόρφαιναν ἀπὸ ψηλὰ τὴν ὡραία πομπή.

Στὸ προαύλιο τοῦ Σταδίου κόσμος καὶ στρατὸς πολύς. Χαιρετήσαμε μὲ σεβασμὸ τὸ μαρμάρινο ἄγαλμα τοῦ Ἀβέρωφ, ποὺ ὑψώνεται ἐκεῖ. Νιώσαμε ἕνα βαθὺ αἴσθημα εὐγνωμοσύνης γιὰ τὸ μεγάλο ᾽Ηπειρώτη, ποὺ μαζὶ μὲ τὶς ἄλλες εὐεργεσίες στὴν πατρίδα μᾶς χάρισε καὶ τὸ μοναδικὸ στὸν κόσμο ὁλομάρμαρο Στάδιο.

Ὅταν καθίσαμε στὴν ὀρισμένη κερκίδα εἴδαμε με ἄνεση τὸ ὡραῖο θέαμα, ποὺ ἁπλωνόταν μπροστά μας. Σὲ μιὰ χωριστὴ κερκίδα ξεχώριζαν οἱ ναῦτες μὲ τὴ μουσικὴ τοῦ θωρηκτοῦ «Ἀβέρωφ». Χιλιάδες κόσμος γέμιζε τὸν ἀπέραντο χῶρο τοῦ Σταδίου. Μέσα στὸ ὁλόασπρο χρῶμα του τὰ φορέματα τῶν θεατῶν ἔπαιρναν ἀκόμη ζωηρότερο χρῶμα κι ὅλο τὸ Στάδιο φαινόταν σὰ μιὰ τεράστια ἀνθοδέσμη.

Στὸν παμμέγιστο στίβο τοῦ Σταδίου οἱ χιλιάδες νεοσύλλεκτοι μὲ τὴν ὁμοιόχρωμη στολή τους ἔμοιαζαν μ’ ἕνα ὁλόπυκνο μελίσσι, καθισμένο στὸ κέντρο τῆς ἀνθοδέσμης. Καὶ σὰν κορνίζα στὴν πανέμορφη ζωγραφιὰ ὑψωνόταν ὁλόγυρα στὴν κορφὴ τοῦ Σταδίου μιὰ σειρὰ πυκνόφυλλων δέντρων. Ἀπέναντι ἁπλώνεται ὁλοπράσινος ὁ Βασιλικὸς Κῆπος μὲ τὸ κάτασπρο παλάτι στὸ βάθος του. Πιὸ κάτω δέ, τριγυρισμένο ἀπὸ ἄφθονη πρασινάδα, ξεχώριζε τὸ μαρμάρινο μέγαρο τοῦ Ζαππείου καὶ πέρα μακριὰ καμαρώναμε τὸ βράχο τῆς Ἀκροπόλεως.

῞Ενα δυνατὸ σάλπισμα μᾶς συνέφερε ἀπὸ τὴ βαθιὰ ἔκσταση τῆς ψυχῆς μας. ῎Αρχισαν νάρχωνται οἱ ἐπίσημοι Στρατηγοί, ναύαρχοι, ἀνώτεροι ὑπάλληλοι, ὁ Δήμαρχος μὲ τὸ Δημοτικὸ Συμβούλιο. Στὸ τέλος ἦρθε τὸ Ὑπουργικὸ Συμβούλιο καὶ σὲ λίγο ἔφτασε ἡ Α. Μ. ὁ Βασιλεύς.

῾Η μουσικὴ χαιρέτησε τὸν ἐρχομό τους· ὁ στρατὸς παρουσίασε ὅπλα καὶ ὁ λαὸς ἀνασηκώθηκε χαιρετῶντας τοὺς ἄρχοντές του.

Σὲ μιὰ μικρὴ ἐξέδρα, κοντὰ στὸ στίβο, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος μ’ ὅλη τὴν ῾Ιερὰ Σύνοδο ἔψαλαν ἁγιασμό. Καὶ τώρα θὰ γινόταν ἡ ὁρκωμοσία.

Μιὰ ἀπέραντη σιγὴ ἁπλώθηκε σ’ ὅλο τὸ Στάδιο. ῞Ολος ὁ κόσμος ὂρθιος. Οἱ ἀξιωματικοὶ χαιρετοῦσαν στρατιωτικά. ῾Η Νεολαία, μὲ τὸ δικό της χαιρετισμό. ῞Ολες οἱ σημαῖες ἔγειραν λίγο στὴ γῆ. Εἴκοσι ἀεροπλάνα πετοῦσαν πάνω ἀπὸ τὸ Στάδιο.

Ὅλοι οἱ νεοσύλλεκτοι ὕψωσαν τὸ δεξί τους χέρι· ὁ Ἀρχιεπίσκοπος διάβαζε τὸν ὃρκο τοῦ στρατιώτη κι οἱ νεοσύλλεκτοι τὸν ἔλεγαν κι αὐτοί.

«῾Ορκίζομαι νὰ φυλάω πίστη στὴν Πατρίδα καὶ τὸ συνταγματικὸ Βασιλέα τῶν ῾Ελλήνων, ὑποταγὴ στοὺς νόμους καὶ τὰ ψηφίσματα τοῦ Κράτους, ὑπακοὴ στοὺς ἀνωτέρους μου· ὁρκίζομαι νὰ ὑπερασπίζω μὲ πίστη καὶ ἀφοσίωση, ως τὴν τελευταία σταλαγματιὰ τοῦ αἵματός μου τὶς Σημαῖες, νὰ μὴν τὶς ἐγκαταλείψω, μήτε ν’ ἀποχωριστῶ ποτὲ ἀπ’ αὐτές· ὁρκίζομαι νὰ φυλάω τοὺς στρατιωτικοὺς νόμους καὶ γενικὰ νὰ φέρωμαι σὰν καλὸς καὶ φιλότιμος στρατιώτης».

Μόλις τελείωσε ἡ τελετὴ τῆς ὁρκωμοσίας, ὁ στρατηγὸς Διοικητὴς ὅλου τοῦ στρατοῦ τῆς Ἀθήνας εἶπε στοὺς στρατιῶτες, αὐτὰ τὰ λόγια ἀπὸ τὴν ἐξέδρα τοῦ ἁγιασμοῦ:

Νεοσύλλεκτοι!

῞Ενα πατριωτικὸ χρέος σᾶς ἔκαμε ν’ ἀφήσετε τὰ σπίτια σας, ν’ ἀφήσετε τοὺς γονεῖς σας, τὸ χωριό σας, τὶς ἐργασίες σας καὶ νὰ φορέσετε τὴν τίμια στολὴ τοῦ στρατιώτη.

῞Ενα πατριωτικὸ χρέος σᾶς ἔκαμε ν’ ἀφήσετε τὴν ἥσυχη ζωὴ τοῦ τόπου σας καὶ ναρθῆτε στὴν πολυθόρυβη ζωὴ τοῦ στρατώνα.

῝Ενα πατριωτικὸ χρέος σᾶς ἔκαμε ν’ ἀφήσετε ὅλους τοὺς ἀγαπημένους σας καὶ νὰ ζητήσετε νέες γνωριμίες καὶ νέες φιλίες στοὺς ἄγνωστους ἕως τώρα συναδέλφους σας.

Νεοσύλλεκτοι!

Μὴν ἀφήσετε τὴν ψυχή σας νὰ πονῆ γιὰ τὸ χωρισμό σας ἀπὸ τὰ σπίτια σας.

Μὴν ἀφήσετε τὸ νοῦ σας νὰ τρέχη σ’ ἀγαπημένα πρόσωπα, σ’ ἀγαπημένους τόπους.

῾Η Πατρίδα σᾶς δέχεται ἐδῶ. Μιὰ νέα οἰκογένεια σᾶς ἀνοίγει τὴν ἀγκαλιά της. Νέους φίλους θὰ γνωρίσετε. Ὁ στρατώνας εἶναι δικό σας σπίτι.

Νεοσύλλεκτοι!

῞Ενα νέο ἔργο καὶ μιὰ νέα φροντίδα ἀνοίγεται μπροστά σας. Εἶναι φροντίδα κοινὴ γιὰ ὅλους τοὺς ῞Ελληνες. Εἶναι φροντίδα γιὰ σᾶς, γιὰ τοὺς δικούς σας, γιὰ μᾶς, γιὰ ὅλους μας.

῾Η στρατιωτικὴ ζωὴ δὲν εἶναι τόσο βαριά, ὅσο νομίζετε. Θὰ σᾶς ἀγαπήσωμε ὅλοι μὲ τὴν καρδιά μας, καὶ θὰ σᾶς βοηθήσωμε νὰ μὴ σᾶς ἀποφανῆ ἡ νέα ζωή. ᾽Εμεῖς οἱ ἀξιωματικοί σας θὰ εἴμαστε πάντα κοντά σας· Θὰ γίνωμε ἡ νέα σας οἰκογένεια.

Μαζὶ μὲ τὸν ὅρκο, ποὺ δώσατε σήμερα δῶστε μας καὶ τὴν καρδιά σας. ῎Ετσι, σὰν καλοὶ φίλοι, πιασμένοι χέρι χέρι, θὰ κάμωμε σύντομα τίμιο καὶ δυνατό τὸν ἐθνικὸ στρατό. Τὸ στρατό, ποὺ θὰ εἶναι τὸ καμάρι και ἡ ἐλπίδα τῆς μεγάλης πατρίδας. ῾Η δοξασμένη σημαία πάντα θὰ μᾶς προστατεύη· κι ὁ Θεὸς ἀπὸ ψηλὰ πάντα θὰ μᾶς εὐλογῆ.

Ζήτω, παιδιά, ἡ ἑλληνικὴ Πατρίδα!

Ζήτω ὁ βασιλεύς!

Ζήτω ὁ ἐθνικὸς στρατός!

Ὅλο τὸ Στάδιο ἀντήχησε ἀπὸ ἀτέλειωτες ζητωκραυγεύς. Γιὰ πολὺν καιρὸ θὰ νιώθωμε τὸν ἀντίλαλο τῆς γιορτῆς· Καὶ γιὰ πάντα θὰ θυμόμαστε τὰ ἁπλὰ καὶ ζωντανὰ λόγια τοῦ καλοῦ Στρατηγοῦ.

«Θέλομε τὴν Ἑλλάδα νὰ τὴν κυβερνᾶ μιὰ καρδιά ποὺ μονάχα γι’ αὐτὴν νὰ κτυπᾶ. Γιατὶ, μονάχα ἔτσι, ὅταν εἴμαστε ἕνας λαός ἐνιαῖος καὶ ἀδιαίρετος, ὅταν ὅλα τὰ ἄτομα, ποὺ ἀποτελοῦν αὐτὸ τὸ λαό εἶναι ἀλληλέγγυα μεταξύ τους, ὅταν ὁ καθένας αἰσθάνεται καὶ πιστεύη, ὅτι ἡ δυστυχία τοῦ ἄλλου εἶναι καὶ δυστυχία ἰδική του, τότε ἀποτελοῦμε πραγματικὰ ἑνα ῎Εθνος, ποὺ θὰ μπορέση ὄχι μόνον ν’ ἀναπτύξη τὴν ἐσωτερική του ζωὴ σὲ πολιτισμό, καὶ σὲ ἀκμὴ καὶ σὲ πρόοδο, ἀλλὰ θὰ μπορέσει ν’ ἀντιμετωπίσει ὀποιανδήποτε πίεση...»

Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ


Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων,
εν Αθήναις 1939,
σσ. 72-76.





No comments: