  |
Τα 1,000 έτη ήτοι: αι Γραφαί, η ιστορία και τα πράγματα μαρτυρούντα την θεόπνευστον αυτών υπόστασιν : είς απάντησιν διατριβής έν τω ''αστέρι'' δημοσιευθείσης και την εις ταύτα πίστην της Εκκλησίας Ιουδαϊκήν πλάνην, κλπ. κατονομαζούσης Εν Χανίοις: εκ του τυπογραφείου "Η Πρόοδος", Κ.Δ. Φραντζεσκάκη, 1907. |
Β΄) Περίοδος 1898-1910
Η περίοδος αύτη εγκαινιάσθη δια της αναλήψεως της διευθύνσεως του βιβλικού έργου εν Κρήτη υπό του εν Αθήναις διευθυντού της Βρετ. Βιβλικής Εταιρίας και ιεροκήρυκος αειμνήστου Μιχαήλ Καλοποθάκη. Και της διευθύνσεως τούτου και εν έτει 1898 διωρίσθη βιβλιοπώλης μεν των Αγίων Γραφών εν Χανίοις ο Γρηγόριος Λαγουδάκης, αποθηκάριος δε ο εξ Ιωαννίνων καταγόμενος Ιωάννης Μποσδογιάννης. Βραδύτερον και δη εν έτει 1901 προσελήφθη βιβλιοπώλης και ο Κωνσταντίνος Αμπατζόγλου καταγόμενος εκ Μαγνησίας της Μικράς Ασίας, όστις διατήρησε την θέσιν ταύτη μέχρι του έτους 1916 οπότε απεδήμησε προς τον Κύριον.
Δια της τοποθετήσεως του Ιωάννη Μποσδογιάννη, ως αποθηκαρίου, το Ευαγγελικόν έργον εισήλθεν εις νέαν φάσιν δραστηριότητος καθ' όσον ούτος φύσει εύγλωττος και επαρκώς πεπαιδευμένος ήρχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιον εν τη παρά την οδόν Σούδας αποθήκην των Αγίων Γραφών συγκεντρώσας περί εαυτόν τους εν τη πόλει Ευαγγελικούς χριστιανούς.
Κατά την αυτήν περίπου εποχήν επεσκέφθη επανειλημμένως τα Χανιά και ο εν Αθήναις Άγγλος ιεροκήρυξ Ερρίκος Δηβίν λόγω των ιδιαιτέρων δεσμών τους οποίους είχε συνάψει μετά τινων των εν Χανίοις Ευαγγελικών, οίτινες τον εγνώρισαν κατά την εποχήν της παραμονής των εν Αθήναις ως προσφύγων, διαρκούσης της επαναστάσεως του 1897 εν οίς και ο Νικόλαος Μαραγκουδάκης περί ού κατωτέρω. Αι δημιουργηθείσαι τοιαύται σχέσεις του Ερρίκου Δηβίν μετά των εν Χανίοις Ευαγγελικών συνετέλεσαν εις την συγκρότησιν και δευτέρας ομάδος τοιούτων εν τη πόλει, παρεκτός της τοιαύτης περί τον Μποσδογιάννην, εις την οποίαν εκήρυττε μέχρι του 1903 ο εργολάβος το επάγγελμα Πέτρος Στεργιογλίδης. Η δευτέρα αύτη ομάς εδημιουργήθη λόγω των ιδιαιτέρων αντιλήψεων τας οποίας είχεν ο Ερρίκος Δηβίν επί τινων ζητημάτων της χριστιανικής ομολογίας, δευτερευούσης σημασίας. Τοιουτοτρόπως εδόθη αφορμή εις την εισαγωγήν εν μέσω της εν Χανίοις Εκκλησίας, ευρισκομένης ακόμη εις νηπιακήν κατάστασιν, πολλών ερίδων και συζητήσεων αίτινες κατά πολύ έβλαψαν το κυρίως επιδιωκόμενον έργον και εζημίωσαν την απρόσκοπτον πνευματικήν ανάπτυξιν των πιστών.
Φαίνεται όμως ότι δεν εδημιουργήθη και χάσμα μεταξύ των δύο τούτων ομάδων, καθ' όσον και αυτός ο Ιωάννης Μποσδογιάννης παρουσιάζετο κατά την εποχήν εκείνην προσκλίνων προς τας απόψεις του Δηβίν, ως προκύπτει τόσον εκ δημοσιευμάτων του όσο και εκ βιβλίων τα οποία έγραψε ο Δηβίν Αγγλιστί και μετέφρασεν ο Ιωάννης Μποσδογιάννης εις την Ελληνικήν.
Ως ανωτέρω προελέχθη ο Μποσδογιάννης εκήρυττεν εν τη αποθήκη των Αγίων Γραφών ο δε Στεργιογλίδης εις την οικίαν του ευρισκομένην εις την συνοικίαν Στουλιανά ήδη οδόν Όθωνος.
Κατά την αυτήν περίοδον και εν έτει 1901 αφίχθη εις Χανιά η εκ Μικράς Ασίας καταγομένη Δεινομάχη Παναγιωτίδου ήτις εργαζομένη το έργον του Κυρίου κατ' ίδιον σύστημα δεν ανεμίχθη με την υπάρχουσαν Εκκλησίαν, αλλά ήρχισε διδάσκουσα κατ' οίκους την Αγγλικήν γλώσσαν ομολογούσα συγχρόνως και τον Χριστόν. Θέλουσα να επεκτείνη την δράσιν της μετέβη εις το ορεινόν χωρίον Κάμποι με την πρόθεσιν να ιδρύση εκεί Σχολείον, αλλά κατηγορηθείσα ταχέως ως δήθεν προσηλυτίζουσα ηναγκάσθη ν' απομακρυνθή εκ του χωρίου έπειτα από πολύν αναβρασμόν των κατοίκων. Εξ αιτίας της δράσεώς της ταύτης και της εν Χανίοις διδασκαλίας της εισήχθη εις δίκην και κατεδικάσθη εις φυλάκισιν ενός μηνός κατ' αρχάς την οποίαν και εξέτησεν εντός του Δημοτικού Νοσοκομείου και βραδύτερον πέντε και πάλιν ημερών. Αποτυχούσα εις την δράσιν της η Παναγιωτίδου απεμακρύνθη των Χανίων κατά το 1906, επανήλθεν όμως και πάλιν μετ' ολίγον χρόνον.
Καρπός όμως του έργου της Δεινομάχης Παναγιωτίδου κατά την πρώτην αυτήν περίοδον υπήρξεν ο Γεώργιος Καρβουνάκης όστις καταγόμενος εκ Κάμπων επροστάτευσεν αυτήν από των επιθέσεων των συγχωρίων του και εβοήθησεν εν πολλοίς εις τας περιστάσεις της.
Η επιστροφή του Γεωργίου Καρβουνάκη εις τον Χριστόν έλαβε χώραν μεταξύ των ετών 1903-1904. Επηκολούθησε δε ταύτην περιπετειώδης ζωή δοκιμασιών και διωγμών μέχρις ότου ούτος κατέληξεν από του 1928 και εξής να αποβή πολύτιμον πνευματικόν κεφάλαιον και στύλος της εν Χανίοις Εκκλησίας ως κατωτέρω μνημονεύεται. Κατά την περίοδον ταύτην υπό των μελών της Εκκλησίας απεφασίσθη να αγορασθή οικόπεδον επί του οποίου εν ευθέτω χρόνω να ανεγερθή ευκτήριος οίκος της Εκκλησίας. Συνεκροτήθη προς τούτο Επιτροπή εκ των Ιωάννου Μποσδογιάννη, Λεων. Χρυσάκη, Γρηγορίου Λαγουδάκη και Νικολάου Μαραγκουδάκη οίτινες ηγόρασαν δια συνεισφορών και δωρεών οικόπεδόν τι επ' ονόματί των. Η ανέγερσις όμως της οικοδομής ανεβάλλετο ελλείψει χρημάτων και τοιουτοτρόπως βραδύτερον ο Ιωάννης Μποσδογιάννης, ασπασθείς τας αρχάς των χιλιαστών, επώλησε δι' ίδιον λογαριασμόν το εις αυτόν αναλογούν μέρος του οικοπέδου, οι δε λοιποί συνιδιοκτήται παρεχώρησαν βραδύτερον τα μερίδιά των δια πληρεξουσίου εις την ως σωματείον αναγνωρισθείσαν Ευαγγελικήν Εκκλησίαν και τοιουτοτρόπως επωλήθησαν ταύτα και το προϊόν αυτών εχρησιμοποιήθη δια την αγοράν ετέρου οικοπέδου εφ' ού τελικώς ανηγέρθη ο ευκτήριος οίκος της Ευαγγελικής Εκκλησίας, οίος σώζεται μέχρι σήμερον και περί ού γίνεται λόγος κατωτέρω.
Εκ των άνω αναφερομένων βιβλιοπωλών ο Γρηγ. Λαγουδάκης εφοίτα εις τα κηρύγματα του Ιωάν. Μποσδογιάννη οπότε και περί το έτος 1906 αντελήφθη ούτος ότι ο Μποσδογιάννης εξέκλινε της ορθής διδασκαλίας. Δεν εβράδυνε δε να αποκαλυφθή ότι ούτος είχεν εν τω μεταξύ ασπασθή τας διδασκαλίας του Ρώσσελ το σύγγραμμα του οποίου "Χαραυγή της Χιλιετηρίδος" μετέφρασεν εις την Ελληνικήν εκ του Αγγλικού. Την αυτήν διαπίστωσιν έκαμαν περίπου ταυτοχρόνως και δύο χριστιαναί γυναίκες, η Δεινομάχη Παναγιωτίδου, ήτις είχεν επιστρέψει εν τω μεταξύ εις Χανιά και η Αγγλίς την καταγωγήν Γουίλσον. Αι δύο αύται γυναίκες είχον ήδη αρχίσει συνάθροισιν εις την συνοικίαν Στουλιανά εις ήν και εκήρυττον.
Την εν λόγω συνάθροισιν ευρήκεν υφισταμένην ο Γεώργιος Καρβουνάκης ότε το έτος 1907 επέστρεψεν εξ Αγγλίας το πρώτον όπου είχε μεταβή φεύγων τους εν Χανίοις διώκτας του.
Συνεπεία των νέων αρχών τας οποίας ησπάσθη ο Μποσδογιάννης, οι πλείστοι των Ευαγγελικών Χριστιανών απεμακρύνθησαν εκ της συναθροίσεώς του εκτός μιας ή δύο οικογενειών αι οποίαι έμειναν μετ' αυτού, μετ' ολίγον δε διελύθη οριστικώς η υπ' αυτόν συνάθροισις, απελύθη δε ούτος και εκ της υπηρεσίας του ως αποθηκάριος των Αγίων Γραφών.
Ο σάλος εκ της τοιαύτης μεταστροφής του Μποσδογιάννη υπήρξε μέγας και δυσανάλογος προς την πνευματικήν αντοχήν της Εκκλησίας, εις τρόπον ώστε πολλοί να σκανδαλισθώσι, επί μακρόν δε να υποφέρη η Εκκλησία από τας δημιουργηθείσας έριδας εκ των εκάστοτε επεμβάσεων των χιλιαστών αποπειρωμένων να εισάγουν τας διδασκαλίας των μεταξύ των μελών της Εκκλησίας. Ο σάλος ούτος εν τη Εκκλησία εκόπασεν οριστικώς περί το έτος 1930 οπότε απεβίωσεν ο αρχηγός της κινήσεως Ιωάν. Μποσδογιάννης, οι δε ελάχιστοι και εις τα χωρία διεσκορπισμένοι χιλιασταί δεν ηδυνήθησαν να επιτύχωσιν να δράσωσιν το παράπαν εις τους κόλπους της Εκκλησίας.
Εν τω μεταξύ εξηκολούθει υφισταμένη η συνάθροισις εις την συνοικίαν Στουλιανών υπό την οδηγίαν των δύο προαναφερθεισών γυναικών, εις την οποίαν και κατέφυγαν οι απομακρυθέντες εκ της συναθροίσεως του Μποσδογιάννη. Η εν λόγω συνάθροισις ενεπνέετο μάλλον από τας διατυπωθείσας υπό του Ερρίκου Δηβίν αρχάς, χωρίς εν πάση περιπτώσει να αποκλείωνται της Τραπέζης του Κυρίου και της αδελφικής κοινωνίας και όλοι οι λοιποί Ευαγγελικοί Χριστιανοί οίτινες επεσκέπτοντο τα Χανιά και προήρχοντο εξ άλλων Ευαγγελικών Εκκλησιών.
Κατά το έτος 1908 επεσκέφθη την Εκκλησίαν ο εν Πάτραις ιεροκήρυξ Θεόφ. Ζαφειρόπουλος όστις και παρέμεινεν επί τι διάστημα κηρύττων εις διάφορα μέρη. Περιερχόμενος επεσκέφθη τον εν τω χωρίο Κολυμβάρι διαμένοντα αδελφόν Άγγελον Αγγελάκην και εκεί ενθαρρυνθείς ωμίλησεν εις τι καφενείον του χωρίου. Κατά την ώραν της ομιλίας συνέπεσεν να διέρχηται εκείθεν καλόγηρός τις της εγγύς κειμένης Μονής Γωνιάς και πληροφορηθείς περί τίνος πρόκειται επλησίασε και με το μαστίγιόν του εκτύπησε τον Ζαφειρόπουλον επανειλημμένως εις διάφορα μέρη του σώματος και εις την κεφαλήν προξενήσας εις αυτόν σοβαρά τραύματα. Ο Ζαφειρόπουλος τότε ηναγκάσθη αιμόφυρτος να επιστρέψη εις τα Χανιά δια να τύχη ιατρικής περιθάλψεως, προσευχόμενος υπέρ του διώκτου του. Δεν παρήλθεν όμως πολύς χρόνος και ο καλόγηρος κατέπεσε βαρύτατα ασθενής και απεβίωσεν με οικτρόν θάνατον. Ο Ζαφειρόπουλος επανελθών εις Χανιά κατέλυσεν εις την οικίαν των δύο γυναικών Παναγιωτίδου και Γουίλσον όπου του παρεσχέθησαν αι ιατρικαί φροντίδες. Την νύκτα εκείνην ακριβώς απεβίωσεν είς Γάλλος στρατιώτης εκ των στρατευμάτων της κατοχής όστις τυγχάνων Ευαγγελικός είχεν αφίσει εντολήν να ταφή κατά το Ευαγγελικόν δόγμα. Οι αξιωματικοί του ως εκ τούτου έστειλαν ζητούντες εκ της συναθροίσεως όπως αναλάβη αύτη την κηδείαν, οπότε ηναγκάσθη ο Ζαφειρόπουλος, παρά την οικτράν κατάστασίν του, να τελέση την κηδείαν ταύτην κατά την ακόλουθον ημέραν. Ήτο πολύ συγκινητική η παρουσία του Ζαφειροπούλου με τους επιδέσμους εις την κεφαλήν του, προηγουμένου της κηδείας η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, εγένετο εν πάση επισημότητι με στρατιωτικήν παράταξιν και με συνοδείαν της στρατιωτικής μουσικής. Το γεγονός τούτο προεκάλεσε θερμόν ενδιαφέρον των τοπικών και των Γαλλικών στρατιωτικών αρχών υπέρ του Ζαφειροπούλου εις τον οποίον και παρεσχέθησαν εξαιρετικαί τιμαί και περιποιήσεις.
Η υπό την οδηγίαν των ανωτέρω μνημονευομένων γυναικών συνάθροισις παρετάθη μέχρι του 1908 οπότε απεχώρησεν οριστικώς η Παναγιωτίδου μεταβάσα εις Αγγλίαν, ταύτην δε ηκολούθησεν και η αναχώρησις της Γουίλσον εν έτει 1910.
* Γεωργίου Παιδάκη,
«Ιστορία της Ελευθέρας Ευαγγελικής Εκκλησίας Χανίων
από της Συστάσεώς της μέχρι του έτους 1946»,
Αστήρ Μάρτιος 1999.
Πηγή: Ιωάννη Μποσδογιάννη [Ι. Κ. Μ.], Έν Μέγα Πώς,
Εν Χανίοις: Τυπογραφείον "Εφεδρικού Αγώνος", 1930, σσ. 43-45.
No comments:
Post a Comment