ἔρχεσθαι ἔθνη ἀπ᾽ ἄκρου τῆς γῆς ἰδεῖν τὴν δόξαν αὐτοῦ
φέροντες δῶρα τοὺς ἐξησθενηκότας υἱοὺς αὐτῆς
καὶ ἰδεῖν τὴν δόξαν κυρίου
ἣν ἐδόξασεν αὐτὴν ὁ θεός.
καὶ αὐτὸς βασιλεὺς δίκαιος διδακτὸς ὑπὸ θεοῦ ἐπ᾽ αὐτούς
καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ ἐν μέσῳ αὐτῶν
ὅτι πάντες ἅγιοι
καὶ βασιλεὺς αὐτῶν
χριστὸς κυρίου [v.l. κύριος].
Psalms of Solomon / Ψαλμοί Σολομώντος 17:31, 32|35, 36.
And may see the glory of the LORD,
wherewith God hath glorified her.
And a righteous king and taught of God
is he that reigneth over them;
And there shall be no iniquity in his days in their midst,
for all shall be holy
and their king is the Lord Messiah.
(Transl. Ryle & James, 1891)
And to see the glory of the Lord
with which God has glorified her.
He will be a righteous king over them, taught by God,
there will be no unrighteousness among them during his reign,
because everyone will be holy,
and their king will be the Lord Messiah.
(Transl. Wright, 2007)
To summarise our evidence. We find that the expression χριστὸς κύριος is once applied to a king (by mistake), and once to the expected Messiah (in St Luke), that κύριος is possibly twice applied to the Messiah, and, lastly, that χριστὸς κύριος is by no means a distinctively Christian expression, occurring, as it does, only once in N.T.
It may very well be the case, we think, that the phrase is here a correct rendering of the Hebrew, and that the word κύριος represents not, of course, Jehovah, but אדוֹן, a word which might very properly be applied to a supreme conqueror of earthly origin.
Για να συνοψίσουμε τα στοιχεία. Βρήκαμε ότι η φράση χριστὸς κύριος εφαρμόζεται μία φορά στον βασιλιά (κατά λάθος) και μία φορά στον αναμενόμενο Μεσσία (στον Αγ. Λουκά), ότι ο όρος κύριος εφαρμόζεται πιθανότατα δύο φορές στον Μεσσία και, τέλος, ότι η φράση χριστὸς κύριος δεν είναι ουδόλως αποκλειστικά και μόνο χριστιανική φράση, καθώς εμφανίζεται όντως μόνο μία φορά στην ΚΔ.
Μπορεί πράγματι να ισχύει, κατά τη γνώμη μας, ότι η φράση εδώ αποτελεί ορθή απόδοση εκ του Εβραϊκού και ότι η λέξη κύριος υποδηλώνει όχι, φυσικά, τον όρο Ιεχωβά, αλλά τον όρο אדוֹן, μια λέξη που μπορεί κατάλληλα να εφαρμοστεί σε έναν ανώτατο κατακτητή επίγειας καταγωγής.
Herbert Edward Ryle & Montague Rhodes James
Cambridge University Press, 1891,
pp. 141-143.
But cf. הָאָד֣וֹן in Malachi 3:1!
No comments:
Post a Comment