The relative uniformity of biblical proper names in the Hebrew Bible is remarkable in view of the excessive variety of their forms in various ancient versions. Where does this variety come from? This question is particularly urgent for the whole history of the transmission of Greek and Latin forms of biblical proper names, as Greek and Latin much more strongly shaped European cultural and linguistic traditions than did Hebrew and Aramaic. Any evaluation of the forms of biblical proper names in ancient translation languages raises the question of the relationship between the respective original forms and the way they were transcribed or translated into other languages. The uniformity or the variety of the forms of biblical proper names are both attributable to several factors in the original and in translations: uniform prototypes, different linguistic backgrounds, the existence of different dialects, phonetic variation in the course of transmission, multiple textual traditions, the more or less extensive use of the names in communities constituting living traditions, active and intentional alterations, different Bible translators, and different approaches among the original translators.
We may rightly speak of the relative individuality of history and tradition of each version, although the individual forms of biblical proper names are only to a certain extent a result of historical circumstances and extant traditions. More important seems to be the individuality of phonetic systems of the most influential ancient languages in the transmission of the biblical texts, i.e., of Hebrew/Aramaic, Greek, and Latin. On the one hand, the Greco-Latin alphabets are inadequate for rendering some Semitic sounds, insofar as these alphabets do not have exact equivalents for Semitic gutturals or sibilants. On the other hand, the pre-Masoretic text of the Hebrew Bible caused translators many phonological problems, because originally it did not contain vowel sounds.
Concerning the incredible number of variant forms of biblical proper names, the situation is similar in the LXX. Orthography and phonetics in Hellenistic Greek and in late classical Latin are beset with the difficulty that consonants and especially vowels were subject to widespread changes. Between 330 BCE–200 CE there was no fixed orthography. This situation might be a much more important reason for the striking inconsistency in rendering the transliteration of biblical names. [...]
Since translators were free in their transliteration of biblical names, many alternative forms developed in the spelling of names. The basic phonetic relationship between Semitic languages on the one hand and non-Semitic languages, like Greek and Latin, on the other hand, is so complex that it was hardly possible to establish a unified tradition in writing the forms of biblical proper names within the Greek and Latin cultures. Since the Greek and Latin alphabets are inadequate for transliteration, authors of Greek and Latin Bibles were utter grammatical and cultural innovators. [...]
To conclude, it may be stated that the forms of biblical proper names are much more stable and consistent in the Hebrew Bible than in Greek, Latin and other ancient Bible translations. A similar extent of an inexhaustible wealth of variant pronunciation of the same proper names in Greek and Latin translations supports the conclusion that Greek and Latin translators and copyists were, in general, not fluent in Hebrew and thus did not have sufficient support in a living Hebrew phonetic context. This affects personal names of rare use to a far greater extent than geographical names, whose forms are expressed in the oral tradition by a larger circle of the population. Translators and copyists could not easily reach any uniform phonetic system in their work because of the consonantal Hebrew text, which itself allows variations in spelling the original name forms. Copyist errors are the secondary source of variant readings.
Η σχετική ομοιομορφία των βιβλικών κύριων ονομάτων στην Εβραϊκή Βίβλο είναι αξιοσημείωτη αν ληφθεί υπόψη η τεράστια ποικιλομορφία τους σε διάφορες αρχαίες μεταφράσεις. Από που προέρχεται αυτή η ποικιλία; Αυτή η ερώτηση είναι ιδιαίτερα επιτακτική για το σύνολο της ιστορίας της μεταβίβασης των ελληνικών και των λατινικών μορφών των βιβλικών κύριων ονομάτων, καθώς τα Ελληνικά και τα Λατινικά διαμόρφωσαν πολύ πιο έντονα την ευρωπαϊκή κουλτούρα και τις ευρωπαϊκές γλωσσικές παραδόσεις παρά τα Εβραϊκά και τα Αραμαϊκά. Οποιαδήποτε αξιολόγηση των μορφών των βιβλικών κύριων ονομάτων στις αρχαίες γλώσσες μετάφρασης εγείρει το ερώτημα της σχέσης ανάμεσα στις αντίστοιχες πρωτότυπες μορφές και στον τρόπο που μεταγράφηκαν ή μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες. Η ομοιομορφία ή η ποικιλομορφία των βιβλικών κύριων ονομάτων μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες σχετικούς με το πρωτότυπο και με τη μετάφραση: ομοιόμορφα πρωτότυπα, διαφορετικό γλωσσικό υπόβαθρο, η ύπαρξη διαφορετικών διαλέκτων, φωνητική ποικιλία στην πορεία της μεταβίβασης, πολλαπλές κειμενικές παραδόσεις, η κατά το μάλλον ή ήττον εκτενής χρήση των ονομάτων σε κοινότητες που αποτελούσαν ζωντανή παράδοση, ηθελημένες και εκ προθέσεως αλλοιώσεις, διαφορετικοί βιβλικοί μεταφραστές και διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των αρχικών μεταφραστών.
Μπορούμε ορθά να μιλήσουμε για τη σχετική ιδιαιτερότητα της ιστορίας και της παράδοσης κάθε μετάφρασης, μολονότι οι ιδιομορφίες των βιβλικών κύριων ονομάτων είναι μόνο μέχρις ενός σημείου αποτέλεσμα των ιστορικών περιστάσεων και των σωζώμενων παραδόσεων. Πιο σημαντική φαίνεται ότι είναι η ιδιαιτερότητα των φωνητικών συστημάτων των αρχαίων γλωσσών που είχαν τη μεγαλύτερη επιρροή στη μεταβίβαση των βιβλικών κειμένων, δηλ. των Εβραϊκών/Αραμαϊκών, των Ελληνικών και των Λατινικών. Από τη μία πλευρά, τα ελληνολατινικά αλφάβητα είναι ανεπαρκή για την απόδοση κάποιων σημιτικών ήχων, καθόσον αυτά τα αλφάβητα δεν έχουν τα ακριβή αντίστοιχα των σημιτικών υπερωικών ή των συριστικών. Από την άλλη πλευρά, το προμασωριτικό κείμενο της Εβραϊκής Βίβλου προκάλεσε στους μεταφραστές πολλά φωνολογικά προβλήματα, επειδή αρχικά δεν περιλάμβανε φωνηεντικούς ήχους.
Όσον αφορά το απίστευτο πλήθος των ποικιλομορφιών των βιβλικών κυρίων ονομάτων, η κατάσταση είναι παρόμοια στην Ο'. Η ορθογραφία και η φωνητική της Ελληνιστικής Ελληνικής και της κλασικής Λατινικής περιστοιχίζονται από τη δυσκολία ότι τα σύμφωνα και ειδικά τα φωνήεντα υπέστησαν εκτεταμένες αλλαγές. Μεταξύ 330 ΠΚΧ-200 ΚΧ δεν υπήρχε καθορισμένη ορθογραφία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι ένας πολύ πιο σημαντικός λόγος για την εντυπωσιακή ασυνέπεια στην απόδοση της μεταγραφής των βιβλικών ονομάτων. [...]
Εφόσον οι μεταφραστές ήταν ελεύθεροι ως προς τη μεταγραφή των βιβλικών ονομάτων, πολλές εναλλακτικές μορφές αναπτύχθηκαν στο συλλαβισμό των ονομάτων. Η βασική φωνητική σχέση μεταξύ των σημιτικών γλωσσών από τη μία πλευρά και των μη σημιτικών γλωσσών, όπως τα Ελληνικά και τα Λατινικά, από την άλλη πλευρά, είναι τόσο πολύπλοκη ώστε ήταν δύκολα δυνατό να καθιερωθεί μια ομοιογενής παράδοση για την καταγραφή των μορφών των βιβλικών κύριων ονομάτων εντός του ελληνικού και του λατινικού πολιτισμού. Εφόσον το ελληνικό και το λατινικό αλφάβητο είναι ανεπαρκή για μεταγραφή, οι συγγραφείς της ελληνικής και της λατινικής Βίβλου ήταν τελείως καινοτόμοι ως προς τη γραμματική και την κουλτούρα. [...]Συνοψίζοντας, μπορεί να λεχθεί ότι οι μορφές των βιβλικών κύριων ονομάτων είναι πολύ πιο σταθερές και συνεπείς στην Εβραϊκή Βίβλο παρά στις ελληνικές, λατινικές και άλλες βιβλικές μεταφράσεις. Μιας παρόμοιας έκτασης ανεξάντλητος πλούτος ποικίλων μορφών προφοράς των ίδιων κύριων ονομάτων στις ελληνικές και τις λατνικές μεταφράσεις υποστηρίζει το συμπέρασμα ότι οι Έλληνες και οι Λατίνοι μεταφραστές και αντιγραφείς δεν είχαν, γενικά, ευχέρεια στα Εβραϊκά και συνεπώς δεν είχαν επαρκή υποστήριξη από κάποιο ζωντανό εβραϊκό φωνητικό περιβάλλον. Αυτό επιδρά στα προσωπικά ονόματα σπάνιας χρήσης σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι στα γεωγραφικά ονόματα, των οποίων η μορφή εκφέρεται στην προφορική παράδοση από έναν μεγαλύτερο κύκλο του πληθυσμού. Οι μεταφραστές και οι αντιγραφείς δεν μπορούσαν εύκολα να προσεγγίσουν κάποιο ομοιόμορφο φωνητικό σύστημα στη δουλειά τους λόγω του συμφωνικού εβραϊκού κειμένου, το οποίο επιτρέπει καθαυτό ποικιλία στο συλλαβισμό των πρωτότυπων μορφών των ονομάτων. Τα λάθη του αντιγραφέα είναι η δευτερεύουσα πηγή των διαφορετικών αναγνώσεων.
* Jože Krašovec,
"Transmission of Semitic Forms of Biblical Proper Names in Greek and Latin Linguistic Traditions"
[«Μεταβίβαση των Σημιτικών Μορφών των Βιβλικών Ονομάτων στις Γλωσσικές Παραδόσεις των Ελληνικών και των Λατινικών»],
André Lemaire (ed.),pp./σσ. 2, 9-11, 26.
No comments:
Post a Comment