 |
| * |
Judgement and the golden age
24.1 Now for the remainder. The son of God most high and most great will come to judge the living and the dead, as the Sibyl testifies when she says: ‘There will be confusion of men all over earth at the time when the almighty comes in person to his tribunal to judge the souls of the living and the dead and to judge the whole world.’ 2 When he has destroyed injustice and made his supreme judgment and restored to life the just who were so from the start, he will spend a thousand years with men and will rule them with great justice. This is proclaimed by another Sibyl prophesying in a frenzy: ‘Hear me, o mortals: the everlasting king is reigning.’ 3 At that time, those alive in the flesh will not die but will produce children without number during those thousand years, and their offspring will be holy and precious to God; those raised from the underworld will be in charge of the living like judges. 4 Other people will not be wiped out altogether; some will be left for God’s victory, so that the just may triumph over them and put them into perpetual servitude. 5 At the same time even the prince of demons, who is the fabricator of all evils, will be put in chains and kept under guard for the thousand years of heaven’s control, when justice will reign on earth, in case he tries to start any evil against God’s people. 6 After God’s coming the just will gather from all over the world, and after his judgment the holy city will be set up at the centre of earth, and God himself will dwell in it with the just in control. This city is what the Sibyl points to when she says: ‘This is the city that god desired, and he has made it brighter than the stars and sun and moon.’ 7 Then the darkness that clouds the earth and blocks out the sky will be removed from earth, and the moon will take on the sun’s brightness and not be reduced thereafter, and the sun will become seven times brighter than it now is. The earth will disclose its fertility and breed rich fruit of its own accord, the rocks of the hills will ooze with honey, and the rivers will swell with milk; the world itself will rejoice and all nature will be glad at being plucked into freedom from the dominion of evil, impiety, wickedness and error. 8 Wild beasts will not feed on blood in this period, nor birds on prey; everything will instead be peaceful and quiet. Lions and calves will stand together at the stall, wolf will not seize lamb, dog will not hunt, hawk and eagle will do no harm, and children will play with snakes.
9 This will be the time for all those things to happen that the poets claimed for the golden age when Saturn was king. The mistake about them arises from the fact that prophets foretelling the future keep putting plenty forward like that, delivering it as if it has taken place. Visions were put before their eyes by the divine spirit, and they saw things in their sight as if in process and completion. 10 Their words of prophecy were slowly spread by rumour, but those outside God’s mystery did not know their scope; they thought it was all stuff over and done with long before, because it simply could not take place in the reign of a man.
11 When wrong religions have been destroyed, however, and crime has been suppressed, and the earth is subject to God, ‘Merchants will leave the sea, ship’s timbers will not haggle for bargains; all things will grow everywhere on earth. The soil will suffer no ploughshares, the vine no knife; the sturdy ploughman too will release his oxen from the yoke’ [Verg. Ecl. 4.38–41]. Then too, ‘The field will slowly turn yellow with soft awns, and the grape will hang reddening amid uncut brambles, and tough oaks will drip the dewy honey’ [28–30]. ‘Wool will not learn to copy different colours: the ram at pasture will vary his fleece himself, sometimes to a soft pink hue, sometimes to yellow ochre, and red dye will dress the feeding lambs of its own accord’ [42–45]. ‘Nanny goats will bring their milk-distended udders home themselves, and herds will have no fear of great lions’ [21–22].12 Vergil follows the Sibyl of Cumae in saying this. The Sibyl of Erythrae puts it thus: ‘Wolves and lambs will eat grass on the hills together, and leopards will feed with kids; bears will graze among calves and all cattle, the carnivorous lion will eat bran at the manger, and snakes will bed down with infants.’ 13 Elsewhere, on the fertility of nature: ‘Then god will give men great joy, for earth and trees and the countless offspring of earth will give men the true fruit of wine, sweet honey, white milk and grain, and that is for mortals the most beautiful of all things.’ 14 Again in like fashion: ‘The holy earth, abode of the pious alone, will produce all these things; a stream will flow from a rock dripping honey, and milk too from an immortal spring for all just men.’ 15 People will thus live lives of great peace and plenty, and will reign side by side with God; kings of nations will come from the ends of the earth with offerings and gifts to honour and adore the great king, and his name will be known and revered by all people under heaven and by all kings with dominion on earth.
No more than two hundred years remain
25.1 This is what the prophets said would happen. I have not thought it necessary to set out what they say in evidence because it would go on for ever; my book could not manage so much material when so many people are saying the same things in the same spirit, and I would not want to bore my readers by piling up stuff gathered from all of them; besides, what I would be saying would simply be confirmation drawn from the writings of others, not my own words, and I would be pointing out that the truth is kept recorded not just with us but also with those very people who keep persecuting us – though it is a truth which they refuse to acknowledge. 2 Anyone wanting to know this more precisely should go to the fountainhead itself: they will discover more wonderful things than I have managed to get into these books of mine.3 Someone may now ask when these things will happen which we have spoken of. I have already pointed out above that the change should occur at the end of six thousand years, and that the supreme day of final conclusion is already approaching. 4 We can learn from the signs which the prophets have predicted: they have told us the signs by which we should expect the consummation of all time daily and also fear it. 5 The timing of it is set forth by those who have written upon timing; they have searched in holy literature and in various histories for the number of years gone by since the beginning of the world. They differ; their numbers vary somewhat; nevertheless, the universal expectation appears to be for a maximum of two hundred years more. 6 The circumstances themselves make it clear that the slide into ruin will come soon, except that no part of it seems fit to fear as long as Rome is intact. 7 But when the chief city of the world does fall, and the rush starts that the Sibyls predict, then the end will be there without doubt for deeds of men and for the whole world. 8 Rome is the city which has kept everything going so far, and we must pray to God in heaven with due adoration – if, that is, his statutes and decisions can be deferred – that the awful tyrant does not come sooner than we think, that loathsome tyrant with his great task to achieve and the famous light to put out, at whose death the world itself will collapse.
Η Κρίση και η χρυσή εποχή
24.1 Τώρα όσον αφορά τα υπόλοιπα. Ο γιος του Θεού του ύψιστου και του μέγιστου θα έρθει για να κρίνει τους ζωντανούς και τους νεκρούς, όπως πιστοποιεί η Σίβυλλα όταν λέει: "Θα υπάρξει σύγχυση στους ανθρώπους σε όλη τη γη τον καιρό που ο παντοδύναμος θα έρθει προσωπικά στη δικαστική έδρα για να κρίνει τις ψυχές των ζωντανών και των νεκρών και για να κρίνει όλο τον κόσμο". 2 Όταν θα έχει καταστρέψει την αδικία και θα έχει επιτελέσει την υπέρτατη κρίση του και θα έχει επαναφέρει στη ζωή τους δίκαιους που ήταν τέτοιοι εξ αρχής, θα δαπανήσει χίλια χρόνια μαζί με τους ανθρώπους και θα τους κυβερνήσει με μεγάλη δικαιοσύνη. Αυτό διακηρύττεται από μια άλλη Σίβυλλα σε έκσταση: "Ακούστε με, ω θνητοί: Ο αιώνιος βασιλιάς κυβερνάει". 3 Εκείνο τον καιρό, όσοι θα είναι ζωντανοί στη σάρκα δεν θα πεθαίνουν αλλά θα τεκνοποιούν αναρίθηματα παιδιά στη διάρκεια εκείνων των χιλίων ετών, και οι απόγονοί τους θα είναι άγιοι και πολύτιμοι για τον Θεό· όσοι εγέρθηκαν από τον άδη θα είναι υπεύθυνοι στους ζωντανούς σαν κριτές. 4 Κάποιοι άνθρωποι θα διαφύγουν από τον αφανισμό· θα παραμείνουν κάποιοι ζωντανοί για χάρη της νίκης του Θεού, έτσι ώστε οι δίκαιοι θα θριαμβεύσουν πάνω τους και θα τους θέσουν στην υπηρεσία τους αιώνια. 5 Εκείνον επίσης τον καιρό ακόμη και ο άρχοντας των δαιμονίων, που είναι η αιτία όλων των κακών, θα δεθεί με αλυσίδες και θα φυλακιστεί για τα χίλια χρόνια που θα υπάρχει ο ουράνιος έλεγχος, τότε που η δικαιοσύνη θα κυβερνάει πάνω στη γη, σε περίπτωση που θα προσπαθήσει να ξεκινήσει κάτι κακό εναντίον του λαού του Θεού. 6 Μετά την έλευση του Θεού οι δίκαιοι θα συγκεντρωθούν από όλο τον κόσμο, και μετά την κρίση του η άγια πόλη θα θεμελιωθεί στο κέντρο της γης, και ο ίδιος ο Θεός θα κατοικεί σε αυτήν έχοντας τον έλεγχο των δικαίων. Αυτή την πόλη υποδεικνύει η Σίβυλλα όταν λέει: "Αυτή είναι η πόλη που είναι επιθυμητή από τον Θεό, και την οποία έκανε λαμπρότερη από τα άστρα, τον ήλιο και το φεγγάρι". 7 Κατόπιν το σκοτάδι που σκεπάζει τη γη και δεν αφήνει να φανεί ο ουρανός θα απομακρυνθεί από τη γη, και το φεγγάρι θα αποκτήσει τη λαμπρότητα του ήλιου και δεν θα χάσει τη λαμπρότητά του έκτοτε, και ο ήλιος θα γίνει εφτά φορές λαμπρότερος απ' ό,τι είναι τώρα. Η γη θα εκδηλώσει όλη την παραγωγικότητά της και θα καρποφορεί πλούσια κατά την ποικιλία τους, από τους βράχους των λόφων θα ρέει μέλι, και τα ποτάμια θα φουσκώνουν από γάλα· ο κόσμος θα χαίρεται και όλη η φύση θα είναι χαρούμενη καθώς θα έχει φερθεί στην ελευθερία από την κυριαρχία του κακού, της ασέβειας, της πονηρίας και των σφαλμάτων. 8 Τα άγρια ζώα δεν θα τρέφονται με αίμα αυτή την περίοδο, ούτε τα πουλιά με θηράματα· αντίθετα, όλα θα είναι ειρηνικά και ήσυχα. Τα λιοντάρια και τα μοσχάρια θα ζουν μαζί στο παχνί, ο λύκος δεν θα αρπάζει το αρνί, ο σκύλος δεν θα κυνηγάει, το γεράκι και ο αετός δεν θα βλάπτουν, και τα παιδιά θα παίζουν με τα φίδια.
9 Αυτός θα είναι ο καιρός που θα συμβούν όλα αυτά τα πράγματα για τα οποία οι ποιητές δήλωσαν σχετικά με τη χρυσή εποχή όταν θα είναι βασιλιάς ο Σατούρνους [δηλ. ο Κρόνος]. Το λάθος από μέρους τους [ενν. των ποιητών] προκύπτει από το γεγονός ότι οι προφήτες που προέλεγαν το μέλλον εκφράζονταν για κάτι πολύ μεταγενέστερο, αναφερόμενοι σε αυτό σαν να είχε ήδη συμβεί. Τα οράματα δίνονταν ενώπιόν τους μέσω του θεϊκού πνεύματος, και έβλεπαν πράγματα μέσω της όρασής τους σαν να είχαν ήδη εφαρμοστεί και εκπληρωθεί. 10 Τα λόγια της προφητείας τους διαδίδονταν αργά μέσω φημών, αλλά όσοι ήταν έξω από το μυστήριο του Θεού δεν γνώριζαν τον σκοπό τους· νόμιζαν ότι όλα αυτά τα πράγματα ήταν περασμένα και ότι είχαν τελειώσει πριν από πολύ καιρό, επειδή απλά δεν θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο κατά τη βασιλεία κάποιου ανθρώπου.
11 Όταν οι λανθασμένες θρησκείες θα έχουν καταστραφεί, όμως, και το έγκλημα θα έχει κατασταλεί, και η γη θα είναι υποταγμένη στον Θεό, "Οι περιοδεύοντες έμποροι θα αφήσουν τη θάλασσα, η ξυλεία των πλοίων δεν θα παζαρεύεται για έκπτωση· τα πάντα θα φύονται παντού στη γη. Το χώμα δεν θα υποφέρει από τα υνία, το κλήμα από το μαχαίρι· ο δυνατός ζευγάς επίσης θα ελευθερώσει τα βόδια του από το ζυγό" [Βιργίλ. Εκλ. 4:38-41]. Τότε επίσης, "Ο αγρός θα γίνει σταδιακά κίτρινος από τους απαλούς αθέρες, και τα τσαμπιά των σταφυλιών θα κρέμονται για να κοκκινίσουν ανάμεσα στους ακλάδευτους βάτους, και οι σκληρές βελανιδιές θα στάζουν μέλι σαν τη δροσιά" [28-30]. "Το μαλλί δεν θα μαθαίνει να αντιγράφει τα διάφορα χρώματα: το κριάρι στο βοσκότοπο θα ποικίλει το μαλλί του από μόνο του, κάποιες φορές σε απαλή ροζ απόχρωση, κάποιες φορές σε κίτρινο της ώχρας, και η κόκκινη βαφή θα ντύνει τα αρνιά που τρέφονται το καθένα κατά το είδος του" [42-45]. Οι κατσίκες που παράγουν γάλα θα φέρνουν τους διογκωμένους από το γάλα μαστούς τους στο σπίτι από μόνες τους, και τα κοπάδια δεν θα φοβούνται τα μεγάλα λιοντάρια" [21-22]. [...]
* Λακτάντιος, Περί θείων θεσμών /
Lactantius, Divinarum Institutionum (Divine Institutes) 24:1-15, 25:1-8.
Transl.: Bowen & Garsney, Divine Institutes, 2004, Liverpool University Press.
No comments:
Post a Comment