.

Monday, May 10, 2010

Συνήγορος του Πολίτη
& Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:
Αθέμιτη η αξίωση γνωστοποίησης πεποιθήσεων ως προϋπόθεση άσκησης δικαιώματος


Ο Συνήγορος του Πολίτη εκφράζει την ικανοποίησή του για την υπ’ αρ. πρωτ. 91109/Γ2/10.7.2008 εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα με την οποία «για την απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών … απαιτείται υπεύθυνη δήλωση … στην οποία θα αναφέρεται η επιθυμία απαλλαγής, χωρίς να δηλώνεται ο λόγος της συγκεκριμένης επιλογής».

Για το θέμα αυτό, ο Συνήγορος του Πολίτη είχε παρέμβει ήδη από το 2002, μετά από αναφορές γονέων. Σχολιάζοντας τόσο την παλαιότερη εγκύκλιο, σύμφωνα με την οποία χρειαζόταν δήλωση για το ακριβές θρήσκευμα του μαθητή, όσο και τη μεταγενέστερη, σύμφωνα με την οποία αρκούσε η δήλωση «ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος», ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι:

· η θρησκευτική ελευθερία περιλαμβάνει και τη δυνατότητα αποχής, ακόμη και ενός ορθοδόξου μαθητή, από τη σχολική θρησκευτική εκπαίδευση.

· η άσκηση του δικαιώματος απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών δεν μπορεί να συνοδεύεται από αξίωση αποκάλυψης, έστω και αρνητικής, των θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Αρχικά το Υπουργείο, επικαλούμενο «γενικότερες επιπτώσεις», δεν δέχθηκε την πρόταση να αρκεί η δήλωση επιθυμίας απαλλαγής, επέμεινε δε ακόμη και μετά την ταυτόσημη απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Μετά από νεώτερη σχετική αναφορά, ο Συνήγορος του Πολίτη είχε επανέλθει επικαλούμενος, επί πλέον, πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που έκρινε αθέμιτη την αξίωση γνωστοποίησης πεποιθήσεων ως προϋπόθεση άσκησης δικαιώματος.

* Συνήγορος του Πολίτη,
Δελτίο τύπου, Αθήνα, 31ης Ιουλίου 2008.
[Ελληνικά/Greek PDF]

2 comments:

AlariC said...

Αμ δε, σιγά μη χαιρόταν για πολύ ο ΣτΠ.
http://www.haniotika-nea.gr/113802-Απόφαση%20%20%20σταθμός%20για%20το%20μάθημα%20των%20Θρησκευτικών%20.html
Όλο το κείμενο, αποτέλεσμα εργώδους προσπάθειας των δικαστών, βρίσκεται εδώ:
http://www.scribd.com/doc/116917994/ΑΠΟΦΑΣΗ-ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ-ΕΦΕΤΕΙΟΥ-ΓΙΑ-ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

Έτσι οι Διευθντές των σχολίων προκρίνονται σε ερευνητές θρησκευτικών φρονιμάτων των μαθητών και οικογενειών τους.

Οι δικαστές φτάνουν το ζήτημα στα άκρα επισημαίνοντας στο σκεπτικό 6, σημείο γ): "παραβιάστηκαν άλλως δεν εφαρμόστηκαν
διατάξεις της ΕΣΔΑ και οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ...". Ποιές παρακαλώ;; Το άρθρο 3 αναφέρει: "α) είναι
ανακριβής ο ισχυρισμός του, ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων επιβάλλει στα Ευρωπαϊκά Κράτη να καταστήσουν το μάθημα
των θρησκευτικών προαιρετικό κατ' επιταγή των διατάξεων της Ευρωπαϊκής
Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Παραθέτουμε χαρακτηριστικό
απόσπασμα της από 15-6-201 Ο αποφάσεως του δικαστηρίου τούτου
(υπόθεση Grzelak κατά Πολωνίας προσφυγή Νο 77101/2002) η οποία μεταξύ
των άλλων αναφέρει «.... το δικαστήριο επισημαίνει, ότι ανάγεται εις το εθνικό
περιθώριο εκτιμήσεως που αναγνωρίζεται εις τα κράτη κατ' άρθρο 2 του
Πρωτοκόλλου Νο 1 να αποφασίσουν το πώς θα διδάσκεται το μάθημα των
θρησκευτικών», εάν δηλαδή θα είναι προαιρετικό ή υποχρεωτικό."

Στην πραγματικότητα η απόφαση στην παράγραφο 104 αναφέρει το εξής: "The Court notes that it remains, in principle, within the national margin of appreciation left to the States under Article 2 of Protocol No. 1 to decide whether to provide religious instruction in public schools and, if so, what particular system of instruction should be adopted. The only limit which must not be exceeded in this area is the prohibition of indoctrination "
Δε χρειάζεται να είσαι ιδιοφυΐα, πόσο μάλλον δικαστή, για να καταλάβεις οτι η απόφαση του ΕΔΔΑ αυτό που αφήνει στην κρίση του κράτους είναι η παροχή ή όχι του "religious instruction" κι όχι το αν αυτό θα είναι υποχρεωτικό ή όχι!!

Αν το διακαστήριο είχε διαβάσει την εν λόγο απόφαση θα μπορούσε να δει στην παράγραφο 87 γραμμένα τα εξής: (δεν μπορώ να μην την παραθέσω ολόκληρη) "87. The Court reiterates that freedom to manifest one's religious beliefs comprises also a negative aspect, namely the right of individuals not to be required to reveal their faith or religious beliefs and not to be compelled to assume a stance from which it may be inferred whether or not they have such beliefs (see, Alexandridis v. Greece, no. 19516/06, § 38, ECHR 2008-..., and, mutatis mutandis, Hasan and Eylem Zengin v. Turkey, no. 1448/04, § 76 in fine, ECHR 2007-XI). The Court has accepted, as noted above, that Article 9 is also a precious asset for non-believers like the third applicant in the present case. It necessarily follows that there will be an interference with the negative aspect of this provision when the State brings about a situation in which individuals are obliged – directly or indirectly – to reveal that they are non-believers. This is all the more important when such obligation occurs in the context of the provision of an important public service such as education."
Τι σύμπτωση, αναφέρεται άλλη μια προσφυγή κατά της Ελλάδας (Αλεξανδρίδης κατά, για μη θρησκευτικό όρκο).

Δεν είμαι νομικός, αλλά νομίζω ότι θέλει πολύ θράσος για να επικαλείσαι μια απόφαση για υποστηρίξεις τη θέση σου, τη στιγμή που η απόφαση λέει ακριβώς το αντίθετο!

digiSapientia said...

Σας ευχαριστώ για το σχόλιό σας. Είναι προφανής ο προσανατολισμός της δικαστικής απόφασης. Όπως σωστά επισημαίνετε, τα στοιχεία βάσει των οποίων έκρινε το δικαστήριο αναιρούν στη βάση της την όλη επιχειρηματολογία που αναπτύσσει στην απόφασή του.