.

Monday, August 23, 2010

The Hebrew Tetragrammaton & Divine Titles
transcripted or transcribed in Greek LXX
used at Greek magical papyri & amulets /

Το Τετραγράμματο & Θεϊκοί Τίτλοι στα Εβραϊκά
που μεταγράφηκαν ή μεταφέρθηκαν στα Ελληνικά
στη μετάφραση των Εβδομήκοντα
σε χρήση σε ελληνικούς μαγικούς πάπυρους & φυλαχτά

«Greek magical papyri often include various names of deities and demons, some of which are transcriptions of God's names as they appear in the Hebrew Bible, among them αδωναι (אדני, e.g. PGM I:305; sometimes written as αδωναιος). Other such names are: ελωαιος (אלוהים; PGM I:311; sometimes written as ελωαι [e.g. PGM IV:1577, VII:564], or ελωη, ελωυειν) and ιαω for YHWH (PGM VII:564). Ιαω occurs also in the Nag Hammadi library, and in 4QpapLXXLeviticus (e.g. Frgs. 20-21 = Lev 4:27). For a combination of such names, see the Greek magical papyrus (PGM XXXVI:42) that provides a "Charm to restrain anger and to secure favor and an excellent charm for gaining victory in the courts," where it says: "The names to be written are these: 'ΙΑΩ ΣΑΒΑΩΘ ΑΔΩΝΑΙ ΕΛΩΑΙ...'"

An interesting parallel to our amulet was found on a golden charm dated ca. 75-140 C.E. This amulet was discovered during the excavations of the house called Cefn Hendre, "located outside the southernmost corner of the Roman fort of Segontium." This amulet originated probably in a grave (although no details of its exact location are known). The text attests to "a Jewish liturgical formula written in Greek letters, and including a curious mixture of normal Greek phrases, some of which appear to have been marginal glosses inserted into the body of the text." In addition, there are some words squeezed in between the lines or at the right margin, as well as some punctuation between magic names. According to Kotansky, the Greek and Hebrew equivalent of lines 1-15 can be reconstructed as follows:

Ἀδωναῖε Ἐλωαῖε Σαβαωθ = אדני אלוהי צבאות "'The Lord, the God of Hosts" (cf. Hos 12:6).

ειε εσαρ ειε = אהיה אשד אהיה "Ehyeh-Asher-Ehyeh" (Exod 3:14).

σουρα αρβαρτ Ιαω = סו־ה עברת יהוה "turn aside, Ο wrath of [IAO]" (cf. Isaiah 9:18,13:13).

ελλιων ἁνωρα ἁγγιβωρ = עליון הנורא הגיבור "(the) Most High, the Awesome, the Mighty (God)" (cf. Deut 10:17).

βαιλλαλααμωθ = בעל לעלא למות "Lord over the Pestilence/Death."

βαρουχ αθθα ουβαρουζ οὑδηχα ἀεί ωλαμ λεωλαμ = ברוך אתה וברוך הורבה עולם לעולם "Blessed are You and blessed is Your splendor, (for) ever (and) ever."

The Jewish "liturgical formula" of this text includes the following: Ἀδωναῖε Ἐλωαιε Σαβαωθ. As noted by the editor, this combination, of which parts are known in other amulets, probably represents the Hebrew אדני אלוהי צבאות, "Lord, God of Hosts," as found e.g. in Hosea 12:6.»


«Οι ελληνικοί μαγικοί πάπυροι συχνά περιέχουν διάφορα ονόματα θεοτήτων και δαιμόνων, κάποια από τα οποία είναι μεταγραφές των ονομάτων του Θεού όπως εμφανίζονται στην Εβραϊκή Βίβλο, μεταξύ των οποίων το αδωναι (אדני, πχ. PGM I:305· σε κάποιες περιπτώσεις και αδωναιος). Άλλα τέτοια ονόματα είναι: ελωαιος (אלוהים; PGM I:311· σε κάποιες περιπτώσεις και ελωαι [e.g. PGM IV:1577, VII:564], ή ελωη, ελωυειν) και ιαω αντί του ΙΧΒΧ (PGM VII:564). Το Ιαώ εμφανίζεται επίσης στη βιβλιοθήκη του Ναγκ Χαμαντί και στον πάπυρο 4QpapLXXLeviticus (πχ. σπαράγμ. 20-21 = Λευ 4:27). Για συνδυασμό τέτοιων ονομάτων, βλέπε τον ελληνικό μαγικό πάπυρο (PGM XXXVI:42) που περιέχει ένα "φυλαχτό που απομακρύνει το θυμό και εξασφαλίζει έναντι καλοτυχία και ένα εξαιρετικό φυλαχτό για την εξασφάλιση νίκης στα δικαστήρια", όπου αναφέρεται: "Τα ονόματα που πρέπει να γραφτούν είναι τα εξής: 'ΙΑΩ ΣΑΒΑΩΘ ΑΔΩΝΑΙ ΕΛΩΑΙ...'"

Ένα ενδιαφέρον παράλληλο του εν λόγω φυλαχτού βρέθηκε σε ένα χρυσό φυλαχτό που χρονολογείται περ. 75-140 Κ.Χ. Αυτό το περίαπτο ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο σπίτι που ονομάζεται Κεφν Χεντρέ, "που βρίσκεται έξω από την πιο βόρεια γωνία του ρωμαϊκού φρουρίου του Σεγοντίου. Αυτό το φυλαχτό προήλθε κατά πάσα πιθανότητα από τάφο (αν και δεν είναι γνωστές οι λεπτομέρειες της ακριβούς τοποθεσίας). Το κείμενο μαρτυρεί ότι πρόκειται για "μια ιουδαϊκή λειτουργική στερεότυπη φράση γραμένη με ελληνικά γράμματα και η οποία περιέχει ένα παράξενο μίγμα κανονικών ελληνικών φράσεων, κάποιες από τις οποίες φαίνεται ότι ήταν περιθωριακές γλώσσες που εισάχθηκαν στο σώμα του κειμένου". Επιπρόσθετα, υπάρχουν κάποιες λέξεις που είναι στριμωγμένες ανάμεσα στους στίχους ή στο δεξιό περιθώριο, καθώς επίσης και σημεία στίξης μεταξύ των μαγικών ονομάτων. Σύμφωνα με τον Κοτάνσκι, τα ελληνικά και τα εβραϊκά αντίστοιχα των στίχων 1-15 μπορούν να ανασυντεθούν ως ακολούθως:

Ἀδωναῖε Ἐλωαῖε Σαβαωθ = אדני אלוהי צבאות "'Ο Κύριος, ο Θεός των Δυνάμεων" (παράβαλε Ωσ 12:6).

ειε εσαρ ειε = אהיה אשד אהיה "Εχγέχ-Ασέρ-Εχγέχ" (Εξ 3:14).

σουρα αρβαρτ Ιαω = סו־ה עברת יהוה "απομακρύνσου, θυμέ του Ιαώ" (παράβ. Ησ 9:18,13:13).

ελλιων ἁνωρα ἁγγιβωρ = עליון הנורא הגיבור "(ο) Ύψιστος, ο Μεγαλειώδης, ο Κραταιός (Θεός)" (παράβ. Δευ 10:17).

βαιλλαλααμωθ = בעל לעלא למות "Κύριος της Επιδημίας/του Θανάτου".

βαρουχ αθθα ουβαρουζ οὑδηχα ἀεί ωλαμ λεωλαμ = ברוך אתה וברוך הורבה עולם לעולם "Ευλογημένος είσαι Εσύ και ευλογημένη είναι η λαμπρότητά Σου, (για) πάντα (και για) πάντα".

Η ιουδαϊκή "στερεότυπη φράση" αυτού του κειμένου περιλαμβάνει τα ακόλουθα: Ἀδωναῖε Ἐλωαιε Σαβαωθ. Όπως σημειώνεται από τον εκδότη, αυτός ο συνδυασμός, μέρη του οποίου είναι γνωστά από άλλα φυλαχτά, πιθανόν αναπαριστάνει την εβραϊκή φράση אדני אלוהי צבאות, "ο Κύριος, ο Θεός των Δυνάμεων", όπως εμφανίζεται πχ. στο Ωσηέ 12:6».


* Esther Eshel, Hanan Eshel & Armin Lange,
"“Hear, O Israel” in Gold: An Ancient Amulet from Halbturn in Austria,"
"Άκου, Ισραήλ" σε Χρυσό: Ένα Αρχαίο Φυλαχτό από το Halbturn της Αυστρίας»]
Journal of Ancient Judaism, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2010.


Summary: This article presents a recently discovered gold amulet, dated to the 3rd century C. E. and inscribed with the Hebrew text of the “Shema‘” (Deut 6:4) in Greek characters. The amulet was found in 2000, in excavations of a cemetery in Halbturn, Austria. This discovery sheds new light on the history of the Jews in Roman Pannonia and illuminates how the Shema‘ was used and understood by Jews of late antiquity. In addition to a line-by-line commentary of the amulet, we also discuss the interpretive history of Deut 6:4 and the use of mezuzot and amulets in ancient Judaism.

No comments: