«Three of the major titles, "Lord", "Messiah" and "Son of God", have a significant Jewish background. "Lord" had a very wide range, running from the equivalent of the English "sir" up to the designation of God. It was occasionally used at the bottom end of its range to address the historical Jesus. The early formula maranatha, "Come, Lord" (1 Cor 16.22), illustrates how easily the content of the term could slide upwards if the community did no more than continue to address Jesus, now that they believed him to be in heaven. Angels are similarly addressed in Jewish texts (e.g. Zech 4.4-5).
The term "messiah", or "anointed", though not yet a full title, was already used with reference to both the expected Davidic king and the expected Levirical priest, and it was more broadly used with reference to prophets. For example, after a lengthy description of the Davidic king, Psalms of Solomon 17.32 calls him "the Lord's anointed" or "the Lord's messiah", while the Qumran community waited for the coming of "the messiahs of Aaron and Israel" (1QS IX, 11). The term itself was thus already present in Jewish culture to be applied to Jesus. The crystallisation of messianic expectation into a single figure, together with the absence of other anointed figures in the immediate environment, appear to have been the only necessary conditions required for the emergence of the title "the Messiah". This took place in rabbinical Judaism as well as in early Christianity.
"Son of God" was already in use by occasional outsiders during the historical ministry to indicate an exceptional human being. Jewish parallels include its use of wise and righteous individuals. For example, Jesus son of Sirach exhorts, "be like a father to orphans, and be in place of a husband to widows; then God will call you 'son', be gracious to you and save you from destruction" (Sir 4.10). The most striking example is rabbinical in date, though it says nothing that could not have been said in Judaism at the time of Jesus: "The whole universe is sustained on account of my son Hanina, and my son Hanina is satisfied with a kab of carobs from one Sabbath eve to another" (bT Taan 24b/bT Ber 17b/bT Hull 86b). Interpreted in isolation, this might create the impression that Hanina was the son of God in a special or even unique sense, but its cultural context dictates the interpretation that Hanina, being a son of God like so many other people, is being singled out for especial praise, not ontological uniqueness. The same applies to the patriarch Joseph, who is described in Joseph and Asenath as the first-born son of God (18.11; 21.4). Pre-Christian examples of people singled out as son of God include Levi and a Hasmonean king (T.Levi 4.2; 4Q ps-Dan).
Some beings seem to be of almost divine status. At Wisdom of Solomon 7.21ff, Wisdom is described in such terms. In 11Q Melchizedek, Old Testament passages containing two of the words for God (El at Ps 7.8-9, and Elohim at Ps 82.1) are interpreted of Melchizedek. Both Elim and Elohim are used with reference to angels in 4Q Shir Shabb. Philo describes Moses as "God and king of the whole nation" (Life of Moses, I, 158), and the logos as "the second God" (Qu in Gen II, 62). At 3 Enoch 12.3-5, God crowns Metatron, who is enthroned in heaven, and calls him "The lesser YHWH".»
«Τρεις από τους κύριους τίτλους, "Κύριος", "Μεσσίας" και "Γιος του Θεού", έχουν ένα σημαντικό ιουδαϊκό υπόβαθρο. Ο όρος "Κύριος" είχε ένα πολύ ευρύ φάσμα σημασιών, ξεκινώντας από το ισοδύναμο του "κύριος" και φτάνοντας μέχρι τον προσδιορισμό του Θεού. Περιστασιακά χρησιμοποιήθηκε η κατώτερη έννοια αυτού του φάσματος για να προσφωνηθεί ο ιστορικός Ιησούς. Η πρώιμη διατύπωση μαραναθά, "Έλα, Κύριε" (1Κο 16:22), απεικονίζει πόσο εύκολα το περιεχόμενο του όρου θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν η κοινότητα δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να συνεχίσει να προσφωνεί έτσι τον Ιησού, όταν πλέον πίστευαν ότι εκείνος βρισκόταν στον ουρανό. Οι άγγελοι προσφωνούνται παρόμοια σε ιουδαϊκά κείμενα (π.χ. Ζαχ 4:4, 5).
Ο όρος "μεσσίας", ή "χριστός", μολονότι ως τότε δεν είχε γίνει πλήρης τίτλος, χρησιμοποιούνταν ήδη αναφορικά τόσο με τον αναμενόμενο δαβιδικό βασιλιά όσο και με τον αναμενόμενο λευιτικό ιερέα, και χρησιμοποιούνταν με μια πιο ευρεία έννοια αναφορικά με τους προφήτες. Για παράδειγμα, μετά από μια μακροσκελή περιγραφή του δαβιδικού βασιλιά, οι Ψαλμοί Σολομώντα 17:32 τον αποκαλούν "ο χριστός του Κυρίου" ή "ο μεσσίας του Κυρίου", ενώ η κοινότητα του Κουμράν ανέμενε την έλευση "των μεσσιών του Ααρών και του Ισραήλ". (1QS IX, 11) Συνεπώς, ο όρος καθαυτός υφίστατο ήδη στην ιουδαϊκή κουλτούρα ώστε να εφαρμοστεί στον Ιησού. Η αποκρυστάλλωση της μεσσιανικής προσμονής σε ένα και μοναδικό πρόσωπο, μαζί με την απουσία άλλων χρισμένων προσώπων στο άμεσο περιβάλλον, φαίνεται ότι αποτέλεσαν τις μόνες απαραίτητες συνθήκες που απαιτήθηκαν για την εμφάνιση του τίτλου "ο Μεσσίας". Αυτό έλαβε χώρα στον ραβινικό Ιουδαϊσμό καθώς επίσης και στον πρώιμο Χριστιανισμό.
Ο όρος "Γιος του Θεού" ήταν ήδη σε χρήση από περιστασιακές εξωτερικές πηγές κατά τη διάρκεια της ιστορικής διακονίας [ενν. του Ιησού] για να υποδείξει ένα εξαιρετικό ανθρώπινο ον. Ιουδαϊκά παράλληλα περιλαμβάνουν τη χρήση του αναφορικά με σοφά και δίκαια άτομα. Για παράδειγμα, ο Ιησούς ο γιος του Σειράχ παροτρύνει: "Γίνε σαν πατέρας στα ορφανά, και σαν σύζυγος στη μητέρα τους· και θα γίνεις σαν γιος του Υψίστου [...]". (Σειρ 4:10) Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα ανήκει στη ραβινική περίοδο, μολονότι δεν λέει τίποτα το οποίο δεν θα μπορούσε να λεχθεί από τον Ιουδαϊσμό της εποχής του Ιησού: "Όλο το σύμπαν διατηρείται για χάρη του γιου μου Ανίνα, και ο γιος μου ο Ανίνας είναι ικανοποιημένος με ένα κάρο χαρούπια από το ένα απόγευμα Σαββάτου ως το επόμενο". (bT Taan 24b/bT Ber 17b/bT Hull 86b) Αν ερμηνευθεί απομονωμένο, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ο Ανίνας ήταν ο γιος του Θεού με μια ειδική ή ακόμη και μοναδική έννοια, αλλά τα πολιτισμικά συμφραζόμενά του υπαγορεύουν την ερμηνεία ότι ο Ανίνας, όντας γιος του Θεού όπως τόσοι άλλοι άνθρωποι, ξεχωρίζεται για ιδιαίτερο έπαινο και όχι για οντολογική μοναδικότητα. Το ίδιο ισχύει και για τον πατριάρχη Ιωσήφ, ο οποίος περιγράφεται στο Ιωσήφ και Ασενέθ ως ο πρωτότοκος γιος του Θεού (18:11· 21:4). Προχριστιανικά παραδείγματα ατόμων που ξεχωρίστηκαν ως γιοι του Θεού περιλαμβάνουν τον Λευί και τον Ασμοναίο βασιλιά. (T.Levi 4:2· 4Q ps-Dan)
Κάποια όντα φαίνεται να κατέχουν ουσιαστικά θεϊκή υπόσταση. Στη Σοφία Σολομώντα 7:21 υποσημ., η Σοφία περιγράφεται με τέτοιους όρους. Στο 11Q Μελχισεδέκ, τα αποσπάσματα της Παλαιάς Διαθήκης που περιέχουν δύο από τις λέξεις που αποδίδονται με τον όρο Θεός (Ελ στο Ψαλ 7:8, 9· και Ελοχίμ στο Ψαλ 82:1) ερμηνεύονται για τον Μελχισεδέκ. Τόσο ο όρος Ελίμ όσο και ο όρος Ελοχίμ χρησιμοποιούνται αναφορικά με αγγέλους στο 4Q Shir Shabb. Ο Φίλωνας περιγράφει τον Μωυσή ως "θεό και βασιλιά όλου του έθνους" (Περί του Βιου Μωυσέως 1:158), και το λόγο ως "τον δεύτερο Θεό" (Σχολιολόγιο στη Γένεση 2:62). Στο 3 Ενώχ 12:3-5, ο Θεός στέφει τον Μέτατρον, ο οποίος είναι ενθρονισμένος στον ουρανό, και τον αποκαλεί "ο κατώτερος ΙΧΒΧ"».
Σημ. Ο όρος "Son of God" αποδίδεται κατά συνέπεια ως "Γιος του Θεού" αντί του συνηθέστερου terminus technicus "Υιός του Θεού" βάσει του συλλογισμού ότι και ο Πατέρας Θεός δεν θα αποδιδόταν αντίστοιχα "Πατήρ" (γεν. "του Πατρός") αλλά "Πατέρας" (γεν. "του Πατέρα").
* Maurice Casey,
From Jewish Prophet to Gentile God: The Origins and Development of New Testament Christology
[Από τον Ιουδαίο Προφήτη στον Εθνικό Θεό: Οι Απαρχές και η Ανάπτυξη της Χριστολογίας της Καινής Διαθήκης],
Westminster/John Knox Press, 1991,
p./σ. 79.
No comments:
Post a Comment