Λεξικόν Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης Σταματάκου: 7+1 σημεία ενός αδέξιου(;) ορισμού στο λήμμα «Κύριος»

Ιωάννου Δρ. Σταματάκου,
Λεξικόν Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης (1972/2006), σ. 560.

1. Τα αρχαιότερα σωζόμενα χειρόγραφα της Ο' (Μετάφραση των Εβδομήκοντα) [1ος αι. Π.Κ.Χ.-1ος αι. Κ.Χ.] δεν αποδίδουν ποτέ το Τετραγράμματο (יהוה‎) με τον όρο «Κύριος».

2. Τα μεταγενέστερα χειρόγραφα-αντίγραφα της Ο' [4ος-5ος αι. Κ.Χ.], στα οποία στηρίζονται ουσιαστικά οι σύγχρονες εκδόσεις της Ο', μεταφράζουν το Τετραγράμματο με ποικίλους όρους όπως «Κύριος», «ο Κύριος», «Θεός», κλπ. Στην πραγματικότητα αυτοί οι όροι είναι περισσότεροι από είκοσι—ένα εβραϊκό όνομα με πάνω από είκοσι μεταφραστικές αποδόσεις στο ίδιο μεταφραστικό σώμα!

3. Το "Jehovah" δεν είναι «εβραϊκός» όρος αλλά αγγλικός.

4. Ο όρος  «Κύριος» δεν αποτελεί μετάφραση του αγγλικού όρου "Jehovah", ούτε ισοδύναμο νοηματικά όρο. Ο αντίστοιχος ελληνικός όρος του "Jehovah" είναι «Ιεχωβά», ενώ του «Κύριος» είναι "Lord".

5. Ο όρος  «Κύριος» δεν αποτελεί μετάφραση ούτε του υπονοούμενου εβραϊκού όρου (יהוה‎)· το Τετραγράμματο δεν εμπεριέχει ετυμολογικά καμία έννοια κυριότητας. Πρόκειται για μεταφραστικό υποκατάστατο στη θέση του εβραϊκού Τετραγράμματου. Άλλοι όροι αντιστοιχούν στα Εβραϊκά στη λέξη «Κύριος» κι άλλος όρος στη λέξη "Jehovah".

6. Ο όρος "Jehovah" είναι μία μόνο από τις δυνατές μεταγραφές του εβραϊκού Τετραγράμματου, δεν είναι βέβαιο ότι κατ' αυτόν τον τρόπο φωνηεντιζόταν αρχικά το ιερό Τετραγράμματο. Εντούτοις, αποτελεί την κυρίαρχη παραδοσιακή απόδοσή του· η μεταγραφή «Γιαχβέ» που κυριάρχησε στη γραμματεία κατά τα τελευταία τρία τέταρτα του 20ου αι. εξακολουθεί να μην πείθει για την ανακατασκευαστική της ορθότητα.

7. Το ελληνικό λεξικό προφανώς αντέγραψε τον συγκεκριμένο ορισμό από την κλασική έκδοση (αγγλική & ελληνική) του Λεξικού των Liddell & Scott (ὁ Κύριος, = Hebr./εβρ. Jehovah), μαζί με τα παραπάνω λάθη.

8. Το θετικό στοιχείο αυτού του ορισμού είναι ότι παρέχει στο γενικό αναγνωστικό κοινό μια ένδειξη ότι πίσω από τον όρο «Κύριος» στα αντίτυπα της Αγίας Γραφής του περιλαμβάνονται στην πραγματικότητα περισσότερα ζητήματα.