«β) Συγγραφέας - Χρονολόγηση
Η παράδοση, ιουδαϊκή και χριστιανική, την οποία ασπάζονται και συντηρητικοί θεολογικοί κύκλοι, θεωρεί ως συγγραφέα του βιβλίου του το Δανιήλ και ως χρόνο συγγραφής του τα τέλη του 6ου αι. π.Χ. Τη θεώρησή της αυτή στηρίζει σε άμεσες και έμμεσες βιβλικές μαρτυρίες και κυρίως στο γεγονός ότι ο ίδιος ο προφήτης ομιλεί σε γ' πρόσ. στο πρώτο μέρος του βιβλίου του και σε α' πρόσ. στο δεύτερο, ενώ εμφανίζεται ως καλός γνώστης των βαβυλωνιακών συνηθειών και πραγμάτων.
Διαφορετική άποψη εκφράζει η βιβλική κριτική έρευνα, καθώς υποστηρίζει ότι η σύνταξη του βιβλίου υπό την παρούσα μορφή του έλαβε χώρα στην Παλαιστίνη τον 2ο αί. π.Χ., κατά τη διάρκεια της Μακκαβαϊκής επανάστασης και μάλιστα μεταξύ των ετών 168 καί 164 π.Χ., δηλ. λίγο πριν από το θάνατο του Αντιόχου Δ' του Επιφανούς και αποσκοπούσε στο να παρηγορήσει τους δοκιμαζόμενους από τους Σελευκίδες ιουδαίους. Ως επιχειρήματα, που συνηγορούν υπέρ αυτής, παραθέτει μεταξύ άλλων τα έξης: α) Ένας συγγραφέας, που ζει τον 6ο αί. π.Χ., δύσκολα μπορούσε να γράψει στην εβραϊκή και την αραμαϊκή γλώσσα, που χρησιμοποιούνται στην παρούσα μορφή του βιβλίου. β) Το θεολογικό ενδιαφέρον του συγγραφέα περί των αγγέλων, της ανάστασης των νεκρών, της μέλλουσας κρίσης, του Μεσσία, προδίδει μεταιχμαλωσιακή εποχή. γ) Η ιστορική προοπτική του συγγραφέα, που εμφανίζεται σαφέστερη για τα γεγονότα των χρόνων της δυναστείας των Σελευκιδών απ' ό,τι για τα αντιστοίχως των χρόνων των βαβυλωνίων και περσών βασιλέων, δείχνει ασφαλώς την ελληνιστική περίοδο. δ) Η θέση του βιβλίου στη συλλογή των «Αγιογράφων» του ιουδαϊκού κανόνα, που απαρτίσθηκε τελευταία, εξηγεί το μεταγενέστερο χρόνο συγγραφής του.
Με βάση τα άνωτέρω, η εν λόγω έρευνα διακρίνει στη σύνθεση του βιβλίου με τη σημερινή του μορφή την ακόλουθη πορεία, η οποία δε φαίνεται ν' απέχει αισθητά από την πραγματικότητα: Ο προφήτης Δανιήλ έγραψε ένα έργο στην εβραϊκή με διηγήσεις καί οράματα από τη ζωή του στη Βαβυλώνα. Σ' αυτό στηρίχθηκε, κατά την περσική περίοδο, ένα νέο έργο, το οποίο απαρτίσθηκε μόνον από τις βιογραφικές διηγήσεις του και εκπονήθηκε από άγνωστο συντάκτη στην αραμαϊκή, που ηταν η ομιλούμενη γλώσσα της εποχής του. Αργότερα, κατά την μακκαβαϊκή εποχή, έλαβε χώρα στην Παλαιστίνη (2ος αι. π.Χ.) η σύνθεση του σημερινού βιβλίου του Δανιήλ από τον τελευταίο συντάκτη του, με βάση το παραδοσιακό υλικό των δυο προηγουμένων έργων και τη δίγλωσση μορφή τους. Άρα στο Δανιήλ ανήκει ο πυρήνας του βιβλίου, το οποίο, παρά τις όποιες μεταγενέστερες προσθήκες, κατάφερε να διατηρήσει τον αυτό τρόπο σκέψης και το ίδιο λογοτεχνικό ύφος σ' όλη την έκτασή του, πράγμα που τεκμηριώνει την ενότητα της σύνθεσής του.
γ) Διγλωσσία
Στό πρωτότυπο κείμενο του Δανιήλ χρησιμοποιούνται δυο γλώσσες ισομερώς σχεδόν κατανεμημένες· η εβραϊκή με την οποία αρχίζει (1,1-2,4α) και τελειώνει το βιβλίο (8,1-12,13) και η αραμαϊκή, η οποία παρεμβάλλεται ανάμεσά της (2,4β-7,28). Η διγλωσσία αυτή, που απαντά επίσης και στο βιβλίο Β' Έσδρας, αποτελεί δυσχερές πρόβλημα, για τη λύση του οποίου η έρευνα έχει διατυπώσει διάφορες υποθέσεις, όπως μεταξύ άλλων ότι: α) Το βιβλίο αρχικά είχε γραφεί στην αραμαϊκή, αλλά, για να επιτευχθεί η συμπερίληψή του στον ιουδαϊκό κανόνα, μεταφράσθηκαν η αρχή και το τέλος του στην εβραϊκή, β) Η χρήση της εβραϊκής προοριζόταν για λογίους αναγνώστες, ενώ εκείνη της αραμαϊκής για λαϊκούς, που δεν κατανοούσαν την εβραϊκή, γ) Οι δύο γλώσσες είναι δηλωτικές των ομιλούντων προσώπων όταν ομιλούν ιουδαίοι, χρησιμοποιείται η εβραϊκή, ενώ, όταν ομιλούν βαβυλώνιοι («χαλδαίοι»), η αραμαϊκή».
Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη,
Εκδ. Πουρναρά, 2006,
σσ. 968, 969.
No comments:
Post a Comment