The Gnostic Eschatology: Resurrection & Restoration/Εσχατολογία των Γνωστικών: Ανάσταση & Αποκατάσταση

*

«Salvation for the elect pneumatics consisted of a recognition of their true celestial origin. As Puech describes it:

To be sure, Salvation takes place in time, but the act on which it is founded is intrinsically atemporal. It is an interior and individual illumination, a revelation of oneself to oneself, a sudden, gratuitous act which is accomplished by a predestined individual and which presupposes no previous condition or preparation in time .... The "spiritual," the "perfect" man merely recovers an indestructible acquisition, an ontological state given once and for all, his true being which time has not affected, which existence in time has veiled but has not impaired or dissipated.

The illumined Gnostic therefore tended to emphasize his present possession of salvation, the "already" of realized eschatology. Menander taught that his disciples could receive the resurrection through their baptism into him. In Logion 51 of the Gospel of Thomas we read:

His disciples said to Him: "When will the repose of the dead come about and when will the new world come?" He said to them: "What you expect has come, but you know it not."

According to the Gospel of Philip: "Those who say 'They will die first and rise again' are in error. If they do not first receive the resurrection while they live, when they die they will receive nothing." In the Epistle of Rheginos we find such phrases as "already you have the resurrection" and "why not consider yourself as risen."

[...] Although the Gnostics did not maintain a realistic eschatology which involved any future events on the earth, they did have an eschatology which involved the final apokatastasis or Restoration. This involves the reintegration of the dissipated parts of the Pneuma back into the Pleroma.»

[«Η σωτηρία για τους εκλεκτούς πνευματικούς σήμαινε την αναγνώριση της αληθινής ουράνιας προέλευσής τους. Όπως το περιγράφει ο Puech:

Το σίγουρο είναι ότι η Σωτηρία λαβαίνει χώρα εντός του χρόνου, αλλά η πράξη στην οποία στηρίζεται είναι κατεξοχήν αχρονική. Πρόκειται για έναν εσωτερικό και ατομικό φωτισμό, μια αποκάλυψη του εαυτού του ατόμου, μια ξαφνική, χαρισματική πράξη η οποία επιτελείται από ένα προορισμένο άτομο και η οποία δεν προϋποθέτει καμία προηγούμενη κατάσταση ή προετοιμασία εντός του χρόνου ... Ο "πνευματικός", ο "τέλειος" άνθρωπος απλά ανακαλύπτει μια ακατάστρεπτη πρόσληψη, μια οντολογική κατάσταση που δίνεται μια για πάντα, η αληθινή ύπαρξή του στην οποία ο χρόνος δεν έχει επιδράσει, η οποία ύπαρξη εντός του χρόνου έχει αποκρυβή αλλά δεν έχει φθαρεί ούτε έχει διασκορπισθεί.

Ο φωτισμένος Γνωστικός συνεπώς έτεινε να δώσει έμφαση στην παρούσα απόκτηση της σωτηρίας, μια "υπαρκτή" ή πραγματοποιημένη εσχατολογία. Ο Μένανδρος δίδασκε τους μαθητές του ότι μπορούσαν να λάβουν την ανάσταση μέσω του βαφτίσματός τους σε αυτόν. Στο Λόγιο 51 του Ευαγγελίου του Θωμά διαβάζουμε:

Του είπαν οι μαθητές του: "Πότε θα επέλθει η ανάπαυση των νεκρών και πότε θα έρθει ο νέος κόσμος;" Εκείνος τους είπε: "Αυτό που περιμένετε έχει έρθει, αλλά δεν το έχετε γνωρίσει".

Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Φιλίππου: "Εκείνοι που λένε 'Θα πεθάνουν πρώτα και θα εγερθούν ξανά' κάνουν λάθος. Αν δεν λάβουν την ανάσταση ενόσω ζουν, όταν θα πεθάνουν δεν πρόκειται να λάβουν τίποτα". Στην Επιστολή Ρεγγίνου βρίσκονται φράσεις όπως "έχετε ήδη την ανάσταση" και "γιατί δεν αντιλαμβάνεστε ότι έχετε εγερθεί".

[...] Μολονότι οι Γνωστικοί δεν υποστήριζαν μια ρεαλιστική εσχατολογία η οποία να περιλαμβάνει μελλοντικά γεγονότα στη γη, είχαν όντως μια εσχατολογία η οποία περιλάμβανε την τελική αποκατάσταση. Αυτό περιλαμβάνει την επανένωση των διασκορπισθέντων μερών του Πνεύματος και πάλι στο Πλήρωμα.»]

* Edwin M. Yamauchi,
«The Gnostics and history»
[«Οι Γνωστικοί και η ιστορία»],
Journal of the Evangelical Theological Society 14 (Winter 1971),
pp./σσ. 34, 35.
[English/Αγγλικά, PDF]