«Αναφορές στην ύπαρξη ενός μοναδικού θεού είχαν ήδη γίνει αρκετές φορές στο παρελθόν, κυρίως από τον Αιγύπτιο Φαραώ Ακενατών (1374-1354 π.Χ.), η ιδέα αυτή όμως δεν είχε συνέχεια.
Οι Εβραίοι κατόρθωσαν να επιβάλουν τον μοναδικό Θεό και, διακηρύσσοντας ότι τα άστρα ή η θάλασσα δεν αποτελούσαν θεότητες, να εγκαταλείψουν τα είδωλα.
Η κίνηση αυτή θα είχε σημαντικές ιδεολογικές επιπτώσεις.
Η φύση χάνει τη θεϊκή της υπόσταση, αποτελεί δημιούργημα, και ο άνθρωπος καλείται να τη δαμάσει. Αυτά είναι και τα πρώτα λόγια της Βίβλου, στο βιβλίο της Γενέσεως.
Ο χρόνος δεν είναι πια κυκλικός. Η ιστορία αποκτά νόημα –τη σωτηρία. Ο κόσμος που δημιουργήθηκε δεν έχει περατωθεί, τελικά όμως θα ολοκληρωθεί. Αυτή είναι η θεωρία του λεγόμενου μεσσιανισμού, του οποίου οι συνέπειες έμελλε να έχουν τεράστια σημασία.
Το μέλλον μπορεί να είναι καλύτερο από το παρελθόν. Ο χρόνος έπαψε να αποτελεί ρόδα, είναι ένα βέλος που κάπου πηγαίνει. Η αλλαγή δεν αποτελεί πια ανάθεμα, αλλά αντιθέτως οι προφήτες (εκείνοι που μιλάνε στο όνομα του Θεού) εύχονται να πραγματοποιηθεί. Έτσι πρωτοεμφανίζεται στην ιστορία των ανθρώπων η έννοια της προόδου.
Ο ιουδαϊσμός επέβαλε και την ιδέα του ατόμου: εφόσον ο Θεός είναι «κάποιος», τότε και ο άνθρωπος είναι «κάποιος». Το άτομο δεν είναι πια καταφρονητέο, η αδικία δεν είναι πια ανεκτή. Επιπλέον, ο Θεός των Εβραίων, ο Ιεχωβά, είναι ένας καλός Θεός, δεν είναι αλλοπρόσαλλος όπως οι ειδωλολατρικοί θεοί. Αγαπά τον λαό του καθώς και όλα τα όντα, όπως ο εραστής την ερωμένη του».
[Jean-Claude Barreau & Guillaume Bigot],
Η ιστορία του κόσμου Από τους προϊστορικούς χρόνους ώς τη σημερινή εποχή
[Toute l’histoire du monde De la Préhistoire à nos jours],
(μετάφρ. Μαρία Μάνδακα, επιμέλεια σειράς Ν. Ε. Καραπιδάκης)
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009, σσ. 41, 42.
No comments:
Post a Comment