Λου 23:43, «σήμερα»: άμεση σωτηρία ή ιδιαίτερη διαβεβαίωση;

«Καὶ ἔλεγε τῷ Ἰησοῦ
Μνήσθητί μου Κύριε ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου
Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς
Ἀμήν λέγω σοι σήμερον μετ' ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ».
(Ιωα 23:43)

«Η πολυσυζητημένη και αμφιλεγόμενη φράση στο Λουκ. 23:43 «σήμερον μετ' εμού έση εν τω παραδείσω», ασφαλώς και ανήκει στο σημείο αυτό. Δεν είναι απίθανο, βέβαια, αν και εξεζητημένο, να θεωρηθεί ότι η λέξη «σήμερον» προσδιορίζει τη φράση «λέγω σοι». Σύνολη η κατανόηση του κειμένου έγκειται στην ορθή απόδοση και κατανόηση του Λουκ. 16:23, «καί εν τω άδη επάρας τους οφθαλμούς αυτού, υπάρχων εν βασάνοις, όρα Αβραάμ από μακρόθεν και Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού", καθώς επίσης και στη σωστή ερμηνεία των μεταγενέστερων Ιουδαϊκών αντιλήψεων περί «Παραδείσου» ως μοναδικού χώρου ευλογημένων και μακάριων (Strack - Billerbeck, ad loc.· P. Volz, Die Eschatologie der judischen Gemeinde im neutest. Zeitalter, 1934, p. 265). Είναι αναμφίβολο το γεγονός ότι στο Λουκ. 16:23 δεν γίνεται καμμία απολύτως μνεία για την ανάσταση τους, όπως επίσης το γεγονός ότι η ελπίδα ή η αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας ούτε καν προϋποτίθεται. Μια τέτοια, άλλωστε, ερμηνεία είναι κατά τρόπο αποφασιστικό απορριπτέα από τον W. G. Kummel, Verheissung und Erfiillung, 1953, σελ. 67. Μια συγκεκριμένη διαφωνία, για μια ακόμα φορά, αναφύεται ανάμεσα στα Ευαγγελικά κείμενα και στην Παύλεια θεολογία, που αναφέρεται στο αν και κατά πόσον ο όρος «σήμερον», που αναφέρεται στο Λουκ. 23:43, σηματοδοτεί την «προ -ή μετα- Αναστάσιμη» κατάσταση του Χριστού. Αυτή η διαφωνία αποτελεί και τον θεμέλιο λίθο της προϋποθέσεως βάσει της οποίας οι κεκοιμημένοι εδράζονται πάνω στον Αναστημένο Χριστό, έναν θεμέλιο όμως λίθο που μέχρι τη στιγμή εκείνη δεν είχε ακόμη τεθεί. Σε τελική όμως ανάλυση, σύνολη η έμφαση τοποθετείται στο γεγονός ότι ο ληστής θα είναι με τον Χριστό. Ο Menoud, Le sort des trepasses, σελ. 45, ορθά παρατηρεί ότι η απάντηση του Ιησού πρέπει να κατανοηθεί σε σχέση και συνάφεια με το αίτημα που υποβάλλει ο ληστής. Ο ληστής ζητεί από τον Ιησού να τον θυμηθεί όταν «έλθη εν τη Βασιλεία Του», γεγονός που, συμφωνά με την Ιουδαϊκή πίστη και αντίληψη περί Μεσσία, μπορεί μονάχα να αναφέρεται στον χρόνο κατά τον οποίο ο Μεσσίας θα εμφανιστεί προκειμένου να εγκαθιδρύσει το Βασίλειό Του. Ο Ιησούς δεν απαντά κατά τρόπο χαρακτηριστικό στο αίτημα αυτό, αλλά αντίθετα ανταποκρίνεται προσφέροντας στον ληστή περισσότερα απ' όσα εκείνος ζητεί: Θα είναι ενωμένος με τον Ιησού πριν η Βασιλεία Του εγκαθιδρυθεί».

* Oscar Cullmann,
Αθανασία της Ψυχής ή Ανάσταση εκ των Νεκρών; Η μαρτυρία της Καινής Διαθήκης,
2η έκδ., Άρτος Ζωής, Αθήνα 2004, σσ. 68, 69.

«Also the much-disputed words of Luke 23:45 ‘Today you will be with me in Paradise’, belong here. To be sure it is not impossible, though artificial, to understand σήμερον as modifying λέγω σοι. The statement is to be understood in the light of Luke 16:23 and of the late Jewish conception of ‘Paradise’ as the place of the blessed [Strack-Billerbeck, ad. loc.; P. Volz, Die Eschatologie der jüdischen Gemeinde im neutest. Zeitalter {2nd Edn, 1934}, p. 265]. It is certain that Luke 16:23 does not refer to resurrection of the body, and the expectation of the Parousia is in no way supplanted. Such an interpretation is also decisively rejected by W. G. Kümmel, Verheissung und Erfüllung, 2nd Edn (1953), p. 67. A certain disparity here over against Pauline theology does exist in so far as Christ Himself on the day referred to as ‘today’ has not yet risen, and therefore the foundation of the condition wherein the dead are bound up with Christ has not yet been laid. But in the last analysis the emphasis here is on the fact that the thief will be with Christ. Menoud [Le sort des trépassés, P. 45] correctly points out that Jesus’ answer must be understood in relation to the thief’s entreaty. The thief asks Jesus to remember him when He ‘comes into His kingdom’, which according to the Jewish view of the Messiah can only refer to the time when the Messiah will come and erect his kingdom. Jesus does not grant the request, but instead gives the thief more than he asked for: he will be united with Jesus even before the coming of the kingdom».

* Oscar Cullmann,
Immortality of the Soul or Resurrection of the Dead?,
The Ingersoll lecture on the immortality of man for the academic year 1954-1955, Ingersoll lecture, Harvard University 1955.
[English, PDF]