Ο Μιχαήλ Α' ο Ραγκαβές & οι διωγμοί κατά των Παυλικιανών /Michael I Rangabe & the persecutions against the Paulicians

Η στέψη του Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ από τον πατριάρχη Νικηφόρο Α' /
The coronation of Michael I by the Patriarch Nikephoros I

Ζήλῳ δὲ θεοῦ πολλῷ κινηθεὶς ὁ εὐσεβέστατος βασιλεὺς [Μιχαήλ Α' ο Ραγκαβές] κατὰ Μανιχαίων, τῶν νῦν Παυλικιάνων, καὶ Ἀθιγγάνων τῶν ἐν Φρυγίᾳ καὶ Λυκαονίᾳ, κεφαλικὴν τιμωρίαν ἀποφηνάμενος ταῖς Νικηφόρου, τοῦ ἁγιωτάτου πατριάρχου, καὶ ἄλλων εὐσεβῶν εἰσηγήσεσιν ἀνετράπη δι’ ἑτέρων κακοτρόπων συμβούλων προφάσει μετανοίας, ὅπερ ἦν ἀδύνατον τοὺς τῇ πλάνῃ ἐκείνῃ ἑαλωκότας μετανοῆσαι. Εδογμάτιζον δὲ ἀμαθῶς μὴ ἐξεῖναι ἱερεῦσιν ἀποφαίνεσθαι κατὰ ἀσεβῶν θάνατον, κατὰ πάντα ταῖς θείαις γραφαῖς ἐναντιούμενοι περὶ τούτου. Εἰ γὰρ Πέτρος μὲν ὁ κορυφαῖος Ἀνανίαν καὶ Σάπφειραν ἐπὶ ψεύσματι μόνῳ τεθανάτωκεν, Παῦλος δὲ ὁ μέγας βοᾷ λέγων, ὅτι “οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες ἄξιοι θανάτου εἰσίν,” καὶ ταῦτα περὶ σωματικῆς μόνης ἁμαρτίας· πῶς οὐκ ἐναντίοι αὐτῶν εἶεν οἱ τοὺς πάσης ψυχικῆς καὶ σωματικῆς ἀκαθαρσίας ἐμπλέους καὶ δαιμόνων λάτριας ὑπάρχοντας λυτρούμενοι τοῦ ξίφους; ἀλλ’ ὁ εὐσεβὴς βασιλεὺς Μιχαὴλ οὐκ ὀλίγους αὐτῶν ἀπέτεμεν.


Out of great zeal for God the most pious Emperor moved against the Manichaeans (now known as Paulicians) and Athinganoi in Phrygia and Lykaonia. At the behest of the holy patriarch Nikephoros and other pious men, he decreed them liable to capital punishment. However, thanks to other, malignant, advisors he let the pretext of repentance mitigate this —those captured by this heresy cannot repent. These men ignorantly declared that their opinion was that the priests were not allowed to use capital punishment in their opposit ion to the impious. In this matter they opposed the holy scriptures in every respect. For if Peter the prince of the apostles killed Ananias and Sappheira solely for lying, and the great Paul said with a shout, "Those who do such things deserve death" (which he said about bodily sin alone), how would not those who release from the sword men who are absolutely impure in spirit and body and who worship demons be enemies of theirs? But the pious Emperor Michael cut down not a few of these heretics.


* Θεοφάνους Χρονογραφία 495:1-4,
έκδ. C. de Boor, Theophanis Chronographia I (ανατ. Hildesheim 1963),
transl./αγγλική μετάφρ. H. Turtledove, 1982, University of Pennsylvania Press.

Ἰδὼν δὲ Μιχαὴλ ὁ εὐσεβὴς βασιλεὺς ὁ Ἀββᾶς, καὶ Λέων ὁ μετ’ αὐτὸν βασιλεύσας, ὅτι πολὺ μέρος τῶν χριστιανῶν ἡ τοιαύτη αἵρεσις ἐλυμήνατο, ἐκπέμψαντες κατὰ παντὸς τόπου τῆς ῥωμαϊκῆς ἀρχῆς τοὺς εὑρισκομένους ἐν ταύτῃ τῇ μυσαρᾷ αἱρέσει ἀπέκτεννον. Ἦλθεν οὖν τὸ πρόσταγμα τοῦ βασιλέως καὶ εἰς Ἀρμενιάκους πρὸς Θωμᾶν τὸν ἐπίσκοπον Νεοκαισαρείας, καὶ τὸν Παρακονδάκην ἔξαρχον [ενν. των πατριαρχικών μονών της περιοχής] ὄντα. Κατὰ οὖν τὴν τοῦ βασιλέως κέλευσιν, τοὺς εὑρισκομένους ὡς ἀξίους θανάτου καὶ ὁδηγοὺς ἀπωλείας ἀπέκτεννον. Ὕστερον δέ τινες τῶν τοῦ Σεργίου μαθητῶν, οἱ λεγόμενοι Ἄστατοι, διὰ προδοσίας καὶ δόλου τὸν ἔξαρχον κατέσφαξαν, καὶ οἱ Κυνοχωρῖται ὁμοίως Θωμᾶν τὸν μητροπολίτην· καὶ οὕτως προσέφυγον οἱ Ἄστατοι ἐν Μελιτηνῇ. Ἀμηρᾶς δὲ τότε τῶν ἐκεῖσε ὄντων Σαρακηνῶν ὑπῆρχεν ὁ Μονοχεράρης. Λαβόντες τοίνυν παρ’ αὐτοῦ οἱ Ἄστατοι τὸν Ἀργαοῦν κατῴκησαν ἐκεῖσε, καὶ οὕτως ἐπισυναχθέντες ἐκ πάντων τῶν μερῶν ἤρξαντο πραιδεύειν τὴν Ῥωμανίαν.

(Πέτρος Σικελιώτης, Ιστορία των Μανιχαίων των και Παυλικιανών λεγομέων 65:16-19,
έκδ. D. Papachryssanthou,
Les sources grecques pour l'histoire des Pauliciens d'Asie Mineure I. Pierre de Sicile. Histoire des Pauliciens, Travaux et mémoires 4 (1970), p./σ. 65.)