Ποιος ήταν ο
Ιάκωβος Παλαιολόγος; Αν αναζητήσετε κάτι για αυτόν στο Google ή στην
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχουν καταχωρημένες πληροφορίες για αυτόν! Σαν τον
Ξενοφώντα Μόσχου, αποτελεί μια σπουδαία θρησκευτική μορφή που οδηγήθηκε στην αφάνεια από τη γραφίδα Ελλήνων εγκυκλοπαιδιστών και ιστορικών της Θρησκείας.
Αν επιμείνετε όμως στην αναζήτησή σας χρησιμοποιώντας ως λέξεις-κλειδιά
Jacobus/Jacob/Jacobo Palaeologus/Palaiologos/Paleology θα εντοπίσετε ενδιαφέροντα στοιχεία. Θα μάθετε ότι ο
Χιώτης Ιάκωβος Παλαιολόγος με τα έργα του
«κατάφερε να καθιερωθεί μεταξύ των πιο διάσημων στοχαστών στην ιστορία της ευρωπαϊκής θρησκευτικής φιλοσοφίας». Η περίπτωσή του «χρησιμοποιήθηκε στην ιστορική ανάλυση κατά τις εργασίες της Ιερής Υπηρεσίας (της Παπικής Ιεράς Εξέτασης)» καθώς επίσης
υπήρξε «κάτι το ασυνήθιστο μεταξύ των Βιβλικών ριζοσπαστικών μεταρρυθμιστών του 16ου αιώνα όντας Έλληνας».
Αν και ανατράφηκε ως Ρωμαιοκαθολικός και έγινε Δομινικανός μοναχός, οι θεολογικές θέσεις του που
κήρυττε δήμοσια κατά του δόγματος της τριαδικότητας του Θεού τον οδήγησαν σε δίκη ως αιρετικού από την Ιερά Εξέταση. Του ζητήθηκε να αποκηρύξει τις πεποιθήσεις του και να υπογράψει "ομολογία πίστης", πράγμα που αρνήθηκε σθεναρά να κάνει. Μολονότι κατάφερε να δραπετεύσει, στις 11 Αυγούστου 1559 ξαναβρέθηκε
κατηγορούμενος ως αιρετικός. Κρίθηκε
ένοχος «σε 23 κατηγορίες για αίρεση, που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τις υποψίες ότι πίστευε σε Έναν Θεό, ότι είχε αμφιβολίες σχετικά με την αιώνια Θεότητα του Ιησού Χριστού, και ότι σκόπευε να εγκαταλείψει τους όρκους του ως μοναχού». Μετά από έντονες οχλαγωγίες που δημιουργήθηκαν, ο Ιάκωβος βρέθηκε και πάλι ελεύθερος, έχοντας διαφύγει τη δημόσια εκτέλεσή του στην πυρά. Διέφυγε της σύλληψης αρκετές φορές και έζησε ως φυγάς για αρκετά χρόνια. Σε αυτή την περίοδο κατέγραψε αρκετά από τα συγγράμματά του. Τελικά, συνελήφθη και
εκτελέστηκε με αποκεφαλισμό στη Ρώμη στις 25 Μαΐου 1585 στην αυλή της φυλακής του Torre di Nona.
* Jacobus Palaeologus/Ιάκωβος Παλαιολόγος,
"
Epistola Iacobi Palaeologi, de Rebus Constantinopoli & Chii cum eo actis, lectu digna" [PDF,
info]
* Κωνσταντίνου Ν. Σάθα,
Νεοελληνική Φιλολογία : Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821),
Εν Αθήναις 1868, σσ. 195, 196.
* L. Alan Eyre,
«
Jakub Paleolog (1520-1585): Dominican Friar, Member of the Brethren in Christ, Martyr for Biblical Christianity»,
[
Ιάκωβος Παλαιολόγος (1520-1585): Δομινικανός Μοναχός, Μέλος των Αδελφών του Χριστού, Μάρτυρας υπέρ του Βιβλικού Χριστιανισμού],
A Journal from the Radical Reformation, Άνοιξη 1997, Τόμ. 6, Αρ. 3. [PDF, Αγγλικά]
* Karl Landsteiner,
Jacobus Palaeologus: Eine Studie,
XXIII Jahres-bericht über das K.K. Josefstädter Ober-Gymnasium für das Schuljahr 1873. Wienn/Βιέννη 1873.
*
Lehel Molnár B. &
Deborah J. Youngman,
«
Unitarian heritage in Transylvania. Digitizing documents in Unitarian Archives and Library in Cluj/Kolozsvar»,
Преглед НЦД 4 (2004), σσ. 31–38. [PDF, Αγγλικά]
* Lech Szczucki,
Két XVI. századi eretnek gondolkodó. Jacobus Palaeologus és Christian Francken,
[
Two Heretical Thinkers in the 16th century. Jacobus Palaeologus and Christian Francken],
[
Δύο Αιρετικοί Στοχαστές του 16ου αιώνα. Ιάκωβος Παλαιολόγος και Κρίστιαν Φράνκεν],
Akadémiai Kiadó. Budapest/Βουδαπέστη 1980.
*
Földi és égi hitviták. Válogatás Jacobus Palaeologus munkáiból
[
Earthly and Heavenly Polemics. A Selection of the Works of Jacobus Palaeologus],
[
Επίγειες και Ουράνιες Πολεμικές. Επιλεγμένα Έργα του Ιακώβου Παλαιολόγου],
Translation/Μετάφραση: Nagyillés János. Preface by/Πρόλογος από τον: Balázs Mihály. Kolozsvár, 2003.
* Antal Pirnat,
«
Jacobus Paleologus»,
Studia nad arianizmem pod redakcja Ludwika Chmaj (Warsaw, 1959).
* Slanislas Kot,
«
Jacque Paleologe, defenseur de Servet»,
Autour de Michel Servet et de Sebastien Castellion, ed. B. Becker (Haarlem, 1953), σσ. 104-106.
* Christopher J. Burchill,
«
The Heidelberg Antitrinitarians»,
Bibliotheca Bibliographica Aureliana CXX, ed. Valentin Koerner, 1989, τόμ. 11.
*
Giacomo Paleologo.